Σημειώσεις του Κωνσταντίνου Μάντη
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ερωτήσεις ΚΕΕ Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως». Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ερωτήσεις ΚΕΕ Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως». Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κική Δημουλά "Σημείο Αναγνωρίσεως": Πώς αντιδρούν οι δύο ποιητές στη θέα των αγαλμάτων στα ποιήματα Στο Μουσείο και Σημείο Αναγνωρίσεως;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips

Arthur Braginsky

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Άθως Δημουλάς: Στο Μουσείο

Το ακέφαλο άγαλμα, στημένο
στη μέση της αίθουσας, κοιτάζω.
Απ’ τα πόδια του ως το λαιμό, σπουδάζω
τις λεπτομέρειες: το λυγισμένο
κάπως γόνατο, το τεντωμένο
χέρι, τους μυς του στήθους. Αλλάζω
θέση και απόσταση. Θαυμάζω
στο σύνολο το σώμα. Και προσμένω
από τη μια στιγμή ως την άλλη
(της φαντασίας η δύναμη μεγάλη
όταν σε τούτο η τέχνη βοηθή),
ασύγκριτα προσθέτοντας κάλλη,
στη θέση, απ’ όπου λείπει, να φανή
υπέροχο, απολλώνειο, το κεφάλι.

Πώς αντιδρούν οι δύο ποιητές στη θέα των αγαλμάτων στα ποιήματα Στο Μουσείο και Σημείο Αναγνωρίσεως;

Η θέαση των αγαλμάτων αποτελεί και για τους δύο ποιητές ερέθισμα για την ποιητική τους δημιουργία, καθώς και οι δύο οδηγούνται στην ποιητική σύνθεση. Προσεγγίζουν, όμως, τα αγάλματα που παρατηρούν με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Ενώ, δηλαδή, η Κική Δημουλά παρατηρώντας το άγαλμα της γυναίκας με τα δεμένα χέρια προχωρά σε σκέψεις σχετικά με τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, ο Άθως Δημουλάς διατηρεί την προσοχή του στο ακέφαλο άγαλμα και προχωρά σε μια ποιητική ανασύνθεση του χαμένου κεφαλιού, αποδίδοντας παράλληλα φόρο τιμής στον Κωνσταντίνο Καβάφη, τον οποίο και μιμείται στην ποιητική του αυτή σύνθεση.
Παρατηρούμε, επομένως, ότι η Δημουλά χρησιμοποιεί το αρχικό οπτικό ερέθισμα για μια εμβάθυνση σ’ ένα θέμα που την απασχολεί ιδιαίτερα, καθώς ως γυναίκα έχει βιώσει και η ίδια την καταπίεση και των εγκλωβισμό που επιβάλλει η κοινωνία στης γυναίκες. Ενώ ο Δημουλάς συνθέτει το ποίημά του για να υμνήσει την ομορφιά του αγάλματος και να τιμήσει παράλληλα τον μεγάλο μας ποιητή, τον Καβάφη, που συχνά στη δική του ποίηση φρόντισε να αποτυπώσει εικόνες αρχαιοελληνικής ομορφιάς.

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»: Να εντοπίσετε τις ομοιότητες και τις διαφορές ως προς την πρόσληψη του καλλιτεχνικού έργου ανάμεσα στα ποιήματα..

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips

Arthru Braginsky

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Σχολιασμός αδίδακτου λογοτεχνικού κειμένου:

Λ. Μεγάλου-Σεφεριάδη: Δελφοί

Κάποτε αναρωτιόμουνα
πώς ο ηνίοχος των Δελφών
δεν είναι διόλου απελπισμένος
που δεν είναι καν ηνίοχος.
Τώρα νιώθω ό,τι ο γλύπτης
ερήμην του τυράννου
του Γέλαντα και των Συρακουσών
είχε διαβλέψει:
πως η ζωή είναι εντελώς απλή·
δεν είναι παρά ο θάνατος
που ελλοχεύει.

Να εντοπίσετε τις ομοιότητες και τις διαφορές ως προς την πρόσληψη του καλλιτεχνικού έργου ανάμεσα στα ποιήματα Δελφοί και Σημείο Αναγνωρίσεως.

Η Κική Δημουλά παρατηρώντας το γλυπτό του Κωνσταντίνου Σεφερλή, «Η Βόρεια Ήπειρος», το οποίο βρίσκεται στην πλατεία Τοσίτσα, αφήνει κατά μέρους τον ειδικό συμβολισμό που θέλησε ο γλύπτης να εκφράσει και το αντιμετωπίζει ως ένα σύμβολο των γυναικών, που περνούν τη ζωή τους αιχμαλωτισμένες. Παρόλο, δηλαδή, που η πρόθεση του καλλιτέχνη υπήρξε να εκφράσει την απόγνωση της αλύτρωτης πατρίδας, η ποιήτρια βλέποντας μια γυναίκα με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα, δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει σε αυτή την εικόνα τον εαυτό της αλλά και όλες τις υπόλοιπες γυναίκες, οι οποίες βρίσκονται αιχμάλωτες μιας κοινωνίας που συνεχώς απαιτεί από αυτές όλο και περισσότερα, στερώντας τους την ευκαιρία να ζήσουν τη ζωή τους όπως οι ίδιες θα ήθελαν.
Με τον τρόπο αυτό η ποιήτρια μας υπενθυμίζει έμμεσα ότι η τέχνη είναι πάντοτε ανοιχτή σε πολλές ερμηνείες και ότι εν τέλει γίνεται κατανοητή με διαφορετικό τρόπο από κάθε άνθρωπο, ανάλογα με τις ιδιαίτερες καταστάσεις που βιώνει ο καθένας μας και ανάλογα με τις ιδιαίτερες συναισθηματικές ανάγκες που κατευθύνουν τη σκέψη μας. Εκεί, επομένως, που ο γλύπτης βλέπει την υπόδουλη Βόρεια Ήπειρο, η γυναίκα – ποιήτρια, αναγνωρίζει το σύμβολο των εγκλωβισμένων γυναικών και της διαχρονικής καταπίεσης που οι γυναίκες δέχονταν και θα συνεχίσουν να δέχονται από το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο.
Η Λία Μεγάλου – Σεφεριάδη, στο ποίημά της «Δελφοί» εστιάζει την προσοχή της στον Ηνίοχο των Δελφών, ένα εξαιρετικό άγαλμα, αγνώστου δημιουργού, που φτιάχτηκε κατά παραγγελία του Πολύζαλου, του τυράννου της Γέλας, για να το αφιερώσει στο ιερό του Απόλλωνα στους Δελφούς, ύστερα από τη νίκη που σημείωσε ο τύραννος στα Πύθια του 478 π.Χ. Το άγαλμα του Ηνιόχου που έχει διασωθεί μέχρι σήμερα υπήρξε μέρος μιας μεγαλύτερης σύνθεσης που παρουσίαζε τον ηνίοχο να καθοδηγεί το τέθριππο άρμα του και ίσως περιλάμβανε και τις μορφές κι άλλων ανθρώπων. Η σύνθεση αυτή κατά το σεισμό του 373 π.Χ. καταστράφηκε, καθώς ακόμη κι ο ναός του Απόλλωνα κατέρρευσε, καταπλακώνοντας τα μοναδικά αναθήματα που υπήρχαν εκεί. Όταν το 1896 οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα υπολείμματα της σύνθεσης, ο Ηνίοχος ήταν το μόνο άγαλμα που είχε σωθεί από αυτή τη σύνθεση, διατηρώντας αναλλοίωτη στο πρόσωπό του την τεχνική αρτιότητα με την οποία ο γλύπτης είχε αποτυπώσει τη χαρά του νικητή και την αποφασιστικότητα στο βλέμμα του, που ακόμη και σήμερα εντυπωσιάζουν τους επισκέπτες του μουσείου.
Η Λία Μεγάλου – Σεφεριάδη, παρατηρώντας το άγαλμα αυτό, εστιάζει την προσοχή της στην έκφραση του Ηνιόχου και απορεί πώς γίνεται να μην είναι απελπισμένος από τη στιγμή που δεν υπάρχουν πια τα άλογά του και ο ίδιος έχει απομείνει μόνος του. Πώς μπορεί ένας ηνίοχος, χωρίς να έχει τα άλογά του να θεωρείται ηνίοχος και κυρίως πώς μπορεί να δείχνει τόσο γαλήνιος και ευτυχισμένος χωρίς να έχει κοντά του το μέρος της σύνθεσης που ολοκλήρωνε την ύπαρξή του. Με τη σκέψη αυτή κατά νου η ποιήτρια προχωρά στη δική της ερμηνεία για την έκφραση του αγάλματος και υποστηρίζει πως ο γλύπτης είχε εξ αρχής υπόψη του την απώλεια της υπόλοιπης σύνθεσης και γι’ αυτό θέλησε να δείξει με τη χαρούμενη και γεμάτη ικανοποίηση έκφραση του αγάλματος ότι η ζωή δεν είναι παρά η προσδοκία του επερχόμενου θανάτου. Πιστεύει, δηλαδή, ότι ο γλύπτης γνωρίζοντας από την αρχή της δημιουργίας του έργου του, ότι ο Ηνίοχος θα απομείνει τελικά μόνος του, θέλησε να αποτυπώσει στην έκφρασή του την ηρεμία που θα έπρεπε να έχουν οι άνθρωποι απέναντι στο θάνατο και την απώλεια, μια έκφραση που υποδηλώνει ότι δεν έχουμε κανένα λόγο να αισθανόμαστε συντριβή μπροστά σε κάτι τόσο αναπόφευκτο όσο ο θάνατος.
Όπως είναι βέβαια φυσικό, ο δημιουργός του έργου δεν είχε ποτέ την πρόθεση να φτιάξει τον Ηνίοχο ως σύμβολο της δύναμης με την οποία οι άνθρωποι θα πρέπει να αντιμετωπίζουν την προσωρινότητα της ζωής και την αδυσώπητη δύναμη του ολέθρου, ήθελε απλώς να αποτυπώσει τη χαρά του Ηνιόχου για τη νίκη του στα Πύθια. Βλέπουμε, δηλαδή, ότι η Λία Μεγάλου – Σεφεριάδη ερμηνεύει το έργο που παρατηρεί με το δικό της τρόπο, χωρίς βέβαια να παραγνωρίζει πλήρως τις προθέσεις του καλλιτέχνη που το δημιούργησε, δεν αναιρεί δηλαδή την αρχική ταυτότητα του αγάλματος, απλώς ερμηνεύει με διαφορετικό τρόπο την έκφρασή του.
Υπό αυτήν την έννοια και οι δύο ποιήτριες παρατηρώντας τα έργα άλλων καλλιτεχνών τα ερμηνεύουν όπως οι ίδιες τα αντιλαμβάνονται καθώς και οι δύο έχουν ούτως ή άλλως τον ίδιο σκοπό, να δημιουργήσουν τα δικά τους έργα, τα ποιήματά τους, κι αυτό που επιδιώκουν είναι να εκφράσουν τις δικές τους σκέψεις και όχι απλώς να περιγράψουν τα έργα που παρατηρούν. Τα γλυπτά που παρατηρούν και σχολιάζουν οι ποιήτριες αποτελούν τα ερεθίσματα για τις δικές τους προσωπικές δημιουργίες, για τη διατύπωση των δικών τους μηνυμάτων κι ως προς αυτό και οι δύο τα αντιμετωπίζουν με τον ίδιο τρόπο.
Η διαφορά τους, όμως, έγκειται στο γεγονός ότι ενώ η Μεγάλου – Σεφεριάδη διατηρεί επί της ουσίας τον αρχικό συμβολισμό του Ηνιόχου και απλά διατυπώνει τη σκέψη της σχετικά με την έκφραση του αγάλματος, η Δημουλά απομακρύνεται τελείως από τις προθέσεις του γλύπτη και προσεγγίζει το άγαλμα με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο. Η Μεγάλου – Σεφεριάδη, δηλαδή, παρατηρώντας τον Ηνίοχο και δίνοντάς μας στοιχεία για το άγαλμα, διαφοροποιείται από τον δημιουργό του αγάλματος μόνο ως προς το τι δηλώνει η έκφρασή του, ενώ η Δημουλά παρατηρώντας τη γυναίκα – άγαλμα, αφήνει εντελώς κατά μέρους το συμβολισμό που θέλησε να εκφράσει ο γλύπτης και προχωρά στη δική της ερμηνεία, δημιουργώντας ουσιαστικά ένα νέο συμβολισμό για το άγαλμα.

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»: Με ποιο τρόπο σχολιάζει το ποιητικό υποκείμενο την προσφορά της γυναίκας στη δημιουργία (στ. 35-37);

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Arthur Braginsky

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Με ποιο τρόπο σχολιάζει το ποιητικό υποκείμενο την προσφορά της γυναίκας στη δημιουργία (στ. 35-37);

κι υπόσχονται οι γοφοί σου
ευγονία αγαλμάτων,
καλή σοδειά ακινησίας.

Η δημιουργία της ζωής έχει σαφώς ταυτιστεί με τις γυναίκες και η μητρότητα αποτελεί μια ιερή έννοια για όλους τους ανθρώπους, μιας και η συνεισφορά κάθε μητέρας είναι καθοριστική τόσο για τη δημιουργία όσο και για τη διαμόρφωση της νέας ζωής. Κι ενώ συνήθως οι άνθρωποι στέκονται στη σημαντική προσφορά της γυναίκας – μητέρας στη δημιουργία της ζωής, η ποιήτρια εστιάζει την προσοχή της στην προσφορά της γυναίκας στη διαμόρφωση της νέας ζωής. Η μητέρα είναι αυτή που προσφέρει στο παιδί της την οπτική γωνία από την οποία θα δει και θα κατανοήσει τον κόσμο γύρω του γι’ αυτό και η ποιήτρια θεωρεί ότι η γυναίκα – άγαλμα θα φέρει στον κόσμο «μια καλή σοδειά ακινησίας». Θα φέρει δηλαδή στον κόσμο παιδιά τα οποία όπως και η ίδια θα αποδεχτούν τη θέση της γυναίκας ακριβώς ως έχει και θα συνεχίσουν την ίδια πορεία της αιχμαλωσίας όπως και η μητέρα τους.
Η μητέρα θα φροντίσει να μάθει στα παιδιά της τη θέση τους στον κόσμο και όπως εκείνη διδάχτηκε από τη δική της μητέρα τις υποχρεώσεις της γυναίκας, έτσι κι εκείνη με τη σειρά της θα διδάξει στα δικά της παιδιά πως η γυναίκα οφείλει να θυσιάζει την προσωπική της ελευθερία για να μπορεί να προσφέρει στα παιδιά της ό,τι καλύτερο μπορεί. Όπως, επομένως, η γυναίκα - μητέρα είναι εγκλωβισμένη σε μια ζωή γεμάτη υποχρεώσεις, χωρίς να αντιδρά και χωρίς να επαναστατεί, έτσι και τα παιδιά της θα μάθουν να αποδέχονται την κατάσταση αυτή και θα αποτελέσουν μια άξια σοδειά ακινησίας, μια νέα γενιά δηλαδή που επίσης θα συνεχίσει τη ζωή της αιχμαλωσίας χωρίς να αντιδρά και χωρίς να φέρνει αντιρρήσεις.
Τα παιδιά είτε μέσω της γενετικού τους κώδικα είτε μέσω της ανατροφής τους, έχουν την τάση να παίρνουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά από τους γονείς τους, γι’ αυτό η ποιήτρια θεωρεί ότι τελικά οι νέες γυναίκες δεν μπορούν να σπάσουν την αιώνια πορεία αιχμαλωσίας του φύλου τους, καθώς από τη γέννησή τους αρχίζουν να μαθαίνουν τις υποχρεώσεις τους, αρχίζουν να ονειρεύονται μια δικής τους οικογένεια στην οποία θα προσφέρουν τα πάντα, όπως ακριβώς και η δική τους μητέρα.
Θα μπορούσαμε, επομένως, να πούμε πως η γυναίκα – άγαλμα, εφόσον διαθέτει καλοσχηματισμένους και δυνατούς γοφούς, οι οποίοι αποτελούν ένδειξη γονιμότητας, προσφέρει άθελά της την υπόσχεση πολλών και καλών γεννήσεων, και παράλληλα εφόσον είναι και η ίδια ήδη αιχμάλωτη, όπως όλες οι γυναίκες, θα επιτελέσει σωστά το καθήκον της και θα μάθει στα παιδιά της να αποδέχονται την κατάσταση αιχμαλωσίας των γυναικών.

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»: «Σε λέω γυναίκα γιατ’ είσ’ αιχμάλωτη»: Ποια πεποίθηση για τη θέση της γυναίκας δηλώνεται σ’ αυτούς τους στίχους;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Arthur Braginsky

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

«Σε λέω γυναίκα γιατ’ είσ’ αιχμάλωτη»: Ποια πεποίθηση για τη θέση της γυναίκας δηλώνεται σ’ αυτούς τους στίχους;

Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση ότι οι γυναίκες έχουν κατορθώσει πλέον να αντιμετωπίζονται ισότιμα με τους άντρες, η ποιήτρια θεωρεί ότι η γυναίκα ήταν και παραμένει αιχμάλωτη, μ’ έναν τρόπο που οι άντρες δεν βίωσαν ποτέ. Η αιχμαλωσία της γυναίκας δεν έχει να κάνει τόσο με το ζήτημα της ισότητας μεταξύ των δύο φύλων, όσο με τις υποχρεώσεις που είναι αναγκασμένη μια γυναίκα να αναλάβει και να εκπληρώσει, για να μπορεί να διεκδικήσει το σεβασμό του κοινωνικού συνόλου. Η γυναίκα οφείλει να είναι μια πλήρως αφοσιωμένη μητέρα και να θέτει τον εαυτό της σε δεύτερη μοίρα, προκειμένου τα παιδιά της να έχουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα. Η γυναίκα οφείλει να φροντίζει το σύζυγό της, αλλά και να καλύπτει τις ανάγκες του σπιτιού, αφιερώνοντας άπειρες ώρες σε οικιακές εργασίες και παράλληλα οφείλει να εργάζεται για να συνεισφέρει στα έσοδα του σπιτιού. Αυτή είναι η κατάσταση που αντιμετώπισε η ποιήτρια, όπως και τόσες άλλες γυναίκες, κι αυτή είναι η κατάσταση που θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν οι γυναίκες του μέλλοντος, γι’ αυτό η Δημουλά θεωρεί ότι οι γυναίκες είναι αιχμάλωτες.
Ακόμη κι αν οι γυναίκες σήμερα έχουν αποκτήσει τα ίδια δικαιώματα με αυτά των αντρών, δεν έχουν κατορθώσει να μειώσουν τις καθημερινές τους υποχρεώσεις, κι αυτό είναι που τις καθιστά αιχμάλωτες. Η αιχμαλωσία τους, δηλαδή, δεν έχει να κάνει με κάποια μορφή ανισότητας, όσο με το γεγονός ότι, όπως και παλιότερα, η κοινωνία συνεχίζει να απαιτεί από τις γυναίκες να φροντίζουν για κάθε τι που αφορά την οικογένεια και το σπίτι κι επιπλέον τώρα πια αξιώνει από τις γυναίκες να προσθέτουν στις οικογενειακές τους υποχρεώσεις και τις υποχρεώσεις ενός εργαζομένου, με αποτέλεσμα οι γυναίκες να βρίσκονται αντιμέτωπες μ’ έναν ανεξάντλητο φόρτο εργασίας που δεν παύει ποτέ να ανατροφοδοτείται και να τις κρατά διαρκώς σε μια κατάσταση άγχους και κόπωσης.
Μια γυναίκα επομένως δεν μπορεί να ζυγίσει στο χέρι της μια βροχή ή μια ελαφριά μαργαρίτα, γιατί δεν έχει ποτέ τη δυνατότητα να αφήσει τις υποχρεώσεις της κατά μέρους και να ζήσει κάτι μόνο για τον εαυτό της. Μια γυναίκα δεν μπορεί να ξεφύγει από τις πολλαπλές της υποχρεώσεις, γιατί απλά είναι αιχμάλωτη.

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»: Πώς αντιλαμβάνεσθε την «ελευθερία» και την «ισότητα» για την οποία αγωνίζονται οι «δούλοι», οι «νεκροί» και το...

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Sharon Cummings

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Πώς αντιλαμβάνεσθε την «ελευθερία» και την «ισότητα» για την οποία αγωνίζονται οι «δούλοι», οι «νεκροί» και το «αίσθημά μας»;

Η ποιήτρια θέλοντας να δώσει με έμφαση τη δυσκολία του αγώνα που θα επιχειρούσαν τα αγάλματα και κατ’ επέκταση οι γυναίκες, αν διεκδικούσαν την ελευθερία τους, προχωρά σε μια ενδιαφέρουσα τριμερή παρομοίωση, συγκρίνοντας τον αγώνα των αγαλμάτων με τον αντίστοιχο αγώνα των δούλων, των νεκρών και του αισθήματός μας.
Το πρώτο σκέλος της παρομοίωσης αναφέρεται στους αγώνες των δούλων, οι οποίοι διεκδίκησαν φυσικά την ελευθερία τους και επιχείρησαν να διαμορφώσουν έτσι την κοινωνία ώστε να μην υπάρχουν διαφορές μεταξύ των ανθρώπων και όλοι να θεωρούνται ίσοι. Η προσπάθεια αυτή, που έχει ήδη πραγματοποιηθεί στο παρελθόν, για να φτάσει σε αίσιο τέλος χρειάστηκε να χάσουν τη ζωή τους πάρα πολλοί άνθρωποι και να περάσουν αρκετοί αιώνες, μιας και δεν είναι ποτέ εύκολο να ανατραπούν παγιωμένες καταστάσεις που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ισχυρών. Η σύγκριση του αγώνα των γυναικών για μια ανατροπή της κατάστασης που βιώνουν, με τον αγώνα που έδωσαν στο παρελθόν οι δούλοι για την ελευθερία τους, δείχνει πόσο δύσκολο θεωρεί τον αγώνα αυτόν η ποιήτρια.
Κι ενώ ο αγώνας των δούλων, που έχει ήδη πραγματοποιηθεί με επιτυχία, δείχνει ότι κάθε προσπάθεια έστω κι αν είναι δύσκολη, χρονοβόρα και επίπονη, μπορεί να βρει τη δικαίωσή της, ο επόμενος αγώνας μοιάζει ακατόρθωτος. Ο αγώνας, δηλαδή, των νεκρών για μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή, για την ανάστασή τους και ίσως για μια ζωή χωρίς τέλος, δε φαίνεται να είναι εφικτός. Αν η προσπάθεια των νεκρών ιδωθεί από θρησκευτική σκοπιά μπορεί να γίνει αποδεκτή ως η ελπίδα που έχει δοθεί στους ανθρώπους από την ανάσταση του Χριστού και την υπόσχεσή του για μια δεύτερη παρουσία του στη γη που θα σημάνει και την ανάσταση των νεκρών, αν όμως δεν λάβουμε υπόψη μας τη θρησκευτική χροιά του αγώνα αυτού, τότε η προσπάθεια των νεκρών είναι καταδικασμένη και σαφώς μεταδίδει ένα αρνητικό μήνυμα για τον ενδεχόμενο αγώνα των γυναικών. Οι δούλοι κατόρθωσαν να κερδίσουν την ελευθερία τους, έστω κι αν χρειάστηκε να περάσουν αιώνες μέχρι να φτάσουν στο ποθητό αποτέλεσμα. Οι νεκροί, όμως, δεν πρόκειται να κατορθώσουν ποτέ να κερδίσουν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή, εκτός κι αν ο αγώνας τους ιδωθεί ως η εκπλήρωση της υπόσχεσης του θεανθρώπου.
Έπειτα, έχουμε το τρίτο σκέλος της παρομοίωσης που είναι και το πιο εξατομικευμένο, καθώς το «αίσθημά μας», μέσω της κτητικής αντωνυμίας αποκτά έναν πιο προσωπικό χαρακτήρα. Ενώ, δηλαδή, οι αγώνες των δούλων και των νεκρών, εμφανίζουν ένα ευρύτερο μέτωπο και αποτελούν τον κοινό αγώνα πολλών προσώπων, ο αγώνας του αισθήματός μας περιορίζεται αισθητά και γίνεται ο προσωπικός αγώνας του κάθε ατόμου. Ο αγώνας του αισθήματος μπορεί να ληφθεί ως η προσπάθεια των ατόμων για συναισθηματική πληρότητα ή για συναισθηματική ανεξαρτησία, καθώς ένα από τα εγγενή ελαττώματα των ανθρώπων είναι η διαρκής τους ανάγκη να εξαρτώνται συναισθηματικά από άλλους ανθρώπους, σε κάθε περίπτωση πάντως ένας τέτοιος αγώνας δεν μπορεί να κατακτηθεί συλλογικά. Κάθε άνθρωπος οφείλει να διεκδικήσει την συναισθηματική του πληρότητα ή ανεξαρτησία μόνος του και δεν μπορεί να περιμένει μια κοινή δικαίωση για όλους τους ανθρώπους. Κι ενώ οι δύο προηγούμενοι αγώνες μοιάζουν εξ ορισμού δύσκολοι, ο αγώνας του αισθήματός μας μπορεί να φαίνεται συγκριτικά πιο εύκολος, αλλά επί της ουσίας είναι κι αυτός ένας από τους δύσκολους αγώνες, που ελάχιστοι άνθρωποι έχουν κατορθώσει να κερδίσουν.

Ερωτήσεις ΚΕΕ Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»: Πώς συνδέεται ο Άργος με τη γυναίκα - άγαλμα;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Sharon Cummings

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Πώς συνδέεται ο Άργος με τη γυναίκα - άγαλμα;

“Και δεν είν’ το μάρμαρο μόνο ο Άργος.”

Ο Άργος ο Πανόπτης, ήταν ένα μυθικό τέρας με εκατό μάτια που υπηρετούσε την Ήρα και για λογαριασμό της είχε αναλάβει να κρατάει φυλακισμένη την Ιώ, την ερωμένη του Δία.
Η ποιήτρια χρησιμοποιεί τον Άργο για να συμβολίσει όσα κρατούν τη γυναίκα - άγαλμα αιχμαλωτισμένη. Όπως, χαρακτηριστικά δηλώνει στο στίχο 20, Άργος για τη γυναίκα – άγαλμα, φύλακάς της δηλαδή, δεν είναι μόνο το μάρμαρο, τουτέστιν το υλικό κατασκευής της, οι φύλακές της είναι πιο ουσιώδη στοιχεία. Η γυναίκα – άγαλμα επομένως δεν είναι αιχμαλωτισμένη μόνο γιατί είναι φτιαγμένη από μάρμαρο, αλλά κυρίως γιατί είναι γυναίκα και γιατί ολόκληρη η κοινωνία συμμετέχει στον ιδιόμορφο αυτό εγκλωβισμό των γυναικών.
Ακόμη κι αν η γυναίκα – άγαλμα δεν ήταν φτιαγμένη από μάρμαρο, ακόμη κι αν ήταν μια κανονική γυναίκα, δεν θα ήταν ελεύθερη. Θα συνειδητοποιούσε ότι αυτό που την κρατά φυλακισμένη δεν είναι το μάρμαρο, αυτό που την κρατά φυλακισμένη είναι η φύση της και ο τρόπος με τον οποίο η κοινωνία αντιμετωπίζει τις γυναίκες.
Η Ήρα για να τιμωρήσει την Ιώ που κοιμήθηκε με τον Δία, έβαλε τον Άργο να την κρατά αιχμαλωτισμένη, οι γυναίκες από την άλλη κρατούνται δέσμιες, με πολύ πιο ισχυρά μέσα απ’ όσα διέθετε η Ήρα, όχι γιατί έκαναν κάποιο λάθος και εκνεύρισαν κάποια θεότητα, αλλά γιατί η αιχμαλωσία τους εξυπηρετεί την κοινωνία. Κι ενώ τα δεσμά των γυναικών δεν έχουν τη φρικτή μορφή του τέρατος με τα εκατό μάτια, είναι σίγουρα πολύ πιο αποτελεσματικά, καθώς έχουν κατορθώσει να κρατούν τις γυναίκες εγκλωβισμένες «όσους πολλούς αιώνες σε γνωρίζω», όπως καταγράφει το παράπονό της η ποιήτρια.
Για τη γυναίκα – άγαλμα το μάρμαρο εκπροσωπεί το φύλακα που την κρατά αιχμαλωτισμένη, το μάρμαρο είναι ο Άργος της, για τις υπόλοιπες γυναίκες όμως ο Άργος είναι η σύνθεση της κοινωνίας, ο τρόπος που η κοινωνία αντιμετωπίζει τις γυναίκες, είναι όλα όσα η κοινωνία απαιτεί κι εν τέλει παίρνει από τις γυναίκες. Κι όπως το άγαλμα δεν μπορεί ποτέ να περιμένει ότι θα ξεφύγει από τη μαρμάρινη φύση του, έτσι και οι γυναίκες δεν μπορούν να περιμένουν ότι θα ξεφύγουν από τα δεσμά που η κοινωνία έχει δημιουργήσει αιώνες τώρα για να τις κρατάει δέσμιες. Ένα ισχυρό πλέγμα απαιτήσεων, προκαταλήψεων, υποχρεώσεων και αξιώσεων έχει σφυρηλατηθεί με πολλή προσοχή, εδώ και χιλιετίες, διασφαλίζοντας πως οι γυναίκες θα είναι πάντοτε υπεύθυνες για την ομαλή λειτουργία της κοινωνίας, έστω κι αν για να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους αυτές, οι γυναίκες οφείλουν να θυσιάσουν την ελευθερία τους.

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»: Ποια εντύπωση δημιουργεί στο ποιητικό υποκείμενο η στάση του αγάλματος και ποιες σκέψεις του υποβάλλει;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Alfred Gockel

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Ποια εντύπωση δημιουργεί στο ποιητικό υποκείμενο η στάση του αγάλματος και ποιες σκέψεις του υποβάλλει;

Η στάση του αγάλματος, αν ιδωθεί από μακριά, δημιουργεί τη λανθασμένη εντύπωση ότι το άγαλμα έχει ανακαθίσει, για να θυμηθεί κάποιο όμορφο όνειρο και ότι είναι έτοιμο να σηκωθεί για να ζήσει ξανά τις στιγμές του ονείρου, δίνει δηλαδή την εντύπωση της ευτυχισμένης αναπόλησης, καθώς δεν γίνονται άμεσα ορατά τα δεμένα χέρια του. Όταν όμως πλησιάσει κάποιος κοντά βλέπει ότι το άγαλμα έχει τα χέρια του δεμένα πισθάγκωνα και συνειδητοποιεί ότι η στάση του δεν υποδηλώνει ηρεμία αλλά μια εναγώνια προσπάθεια να ξεφύγει από τα δεσμά του: «κι η στάση σου είναι η θέλησή σου», όπως χαρακτηριστικά σχολιάζει η ποιήτρια.
Ο γλύπτης έχει αποτυπώσει τη γυναικεία μορφή σε μια στάση που είναι ενδεικτική της προσπάθειας που θα κατέβαλε κάθε άνθρωπος για να ελευθερωθεί, αν του είχαν δέσει τα χέρια, και το έχει αποτυπώσει έτσι για να εκφράσει την αγωνία της σκλαβωμένης Ηπείρου. Η ποιήτρια, όμως, αφήνοντας κατά μέρους το συμβολισμό που θέλησε να εκφράσει ο γλύπτης με το έργο του, κοιτάζει και αντιλαμβάνεται το άγαλμα, όπως ακριβώς το βλέπει, μια γυναίκα δηλαδή με δεμένα τα χέρια που προσπαθεί με αποφασιστικότητα να γλιτώσει από τα δεσμά της. Η εικόνα αυτή για την ποιήτρια είναι απολύτως εύγλωττη και απολύτως έγκυρη για την κατάσταση που βιώνουν οι γυναίκες, γι’ αυτό και αποδέχεται το έργο αυτό ως έναν ιδανικό συμβολισμό της γυναίκας του παρελθόντος, του παρόντος, αλλά και του μέλλοντος. Η γυναίκα είναι διαχρονικά υποδουλωμένη στις σκληρές απαιτήσεις της κοινωνίας και είναι δυστυχώς αδύναμη να ξεφύγει από την κατάσταση αυτή. Εκείνο, επίσης, που αναστατώνει περισσότερο την ποιήτρια είναι η διάρκεια της αγωνίας που έχει αποτυπωθεί στο έργο του γλύπτη, καθώς όπως οι γυναίκες παραμένουν διαχρονικά σε μια κατάσταση εγκλωβισμού, έτσι και το άγαλμα έχει δημιουργηθεί για να βιώνει μόνιμα την αγωνία του αιχμαλώτου. Κι ενώ για τις περισσότερες δυσκολίες της ζωής έρχεται μια στιγμή λύτρωσης, τόσο για το άγαλμα όσο και για τις γυναίκες, η λύτρωση αυτή μοιάζει να είναι εξ ορισμού αποκλεισμένη.

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»: Να σχολιάσετε τους στίχους 16-19, στους οποίους διακρίνεται το παράπονο του ποιητικού υποκειμένου για τη γυναίκα..

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Alfred Gockel

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Να σχολιάσετε τους στίχους 16-19, στους οποίους διακρίνεται το παράπονο του ποιητικού υποκειμένου για τη γυναίκα - άγαλμα.

Δεν μπορείς
ούτε μια βροχή να ζυγίσεις στο χέρι σου,
ούτε μια ελαφριά μαργαρίτα.
Δεμένα είναι τα χέρια σου.

Στους στίχους αυτούς η ποιήτρια, εκφράζοντας την αδυναμία του αγάλματος να ελευθερώσει το χέρι του ώστε να μπορέσει να απολαύσει τις μικρές χαρές της ζωής, αναφέρεται ουσιαστικά στην αδυναμία των γυναικών να απολαύσουν πλήρως τη ζωή τους, καθώς είναι καθηλωμένες από τις πολλές υποχρεώσεις που αναγκάζονται από την κοινωνία να αναλάβουν.
Για να μπορέσει ο αναγνώστης να κατανοήσει το νόημα των στίχων αυτών θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι η γυναίκα – άγαλμα συμβολίζει εν γένει τις γυναίκες, μιας και η ποιήτρια στο αιχμαλωτισμένο άγαλμα αναγνωρίζει τόσο τον εαυτό της όσο και την κοινή μοίρα των γυναικών, που αναγκάζονται να ζουν εγκλωβισμένες σε μια ζωή γεμάτη υποχρεώσεις και ανελευθερία.
Έχει ιδιαίτερη αξία το πώς η ποιήτρια κατορθώνει να εκφράσει το παράπονό της για όσα στερούνται οι γυναίκες μέσα από δυο πολύ απλές εικόνες, οι οποίες χάρη ακριβώς στην απλότητά τους, βρίσκουν εφαρμογή σε όλες τις γυναίκες και εκφράζουν έτσι συνολικά την απουσία ελευθερίας στη ζωή των γυναικών. Αντί, δηλαδή, η ποιήτρια να επιχειρήσει πιο εξειδικευμένες αναφορές ή να μιλήσει για πιο ουσιώδεις απώλειες στη ζωή των γυναικών, χρησιμοποιεί την οικεία σε όλους αίσθηση που δημιουργεί μια σταγόνα ή ένα λουλούδι όταν αγγίζει το χέρι και επιτυγχάνει έτσι να δώσει ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στο παράπονό της, καθώς γίνεται εμφανές ότι οι γυναίκες στερούνται ακόμη και τις απλούστερες χαρές της ζωής.
Αν το άγαλμα δεν μπορεί να ζυγίσει στο χέρι του τη βροχή ή μια μαργαρίτα γιατί έχει τα χέρια του δεμένα, οι γυναίκες δεν μπορούν να απολαύσουν ούτε τις μικρές αυτές χαρές γιατί βρίσκονται παγιδευμένες σε μια ζωή γεμάτη ευθύνες και υποχρεώσεις.

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»: Η ποιήτρια χαρακτηρίζει τη γυναίκα αιχμάλωτη. Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το περιεχόμενο της «αιχμαλωσίας» της;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips

Alfred Gockel


Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Η ποιήτρια χαρακτηρίζει τη γυναίκα αιχμάλωτη. Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το περιεχόμενο της «αιχμαλωσίας» της;

Η αιχμαλωσία της γυναίκας, όπως την έχει βιώσει και η ίδια η ποιήτρια, έχει να κάνει με την πληθώρα υποχρεώσεων που η κοινωνία αναγκάζει τις γυναίκες να αναλάβουν καθώς καλούνται να είναι παράλληλα σύζυγοι, μητέρες και εργαζόμενες. Ανεξάρτητα από τις προσωπικές διαθέσεις κάθε γυναίκας, η κοινωνία έχει φροντίσει ώστε καμία γυναίκα να μη θεωρείται ότι έχει επιτελέσει το καθήκον της αν δεν αναλάβει όλους αυτούς τους ρόλους, γεγονός που τις παγιδεύει σε μια συνεχή κατάσταση πίεσης και άγχους, εμποδίζοντάς τες από το να ζήσουν τη ζωή τους όπως οι ίδιες θα ήθελαν.
Βέβαια, αντίστοιχα πολλαπλούς ρόλους οφείλουν να αναλάβουν και οι άντρες, αλλά αυτό που η ποιήτρια έχει ζήσει κι αυτό που οι περισσότερες γυναίκες αντιμετωπίζουν είναι ότι στην πραγματικότητα η γυναίκα – μητέρα είναι εκείνη που επωμίζεται το μεγαλύτερο μέρος ευθύνης τόσο για την ανατροφή των παιδιών όσο και για την οργάνωση του σπιτιού, με αποτέλεσμα οι γυναίκες να εργάζονται πολύ περισσότερο από τους άντρες. Κι ενώ, ως ένα βαθμό, η αιχμαλωσία της γυναίκας μοιάζει να συντελείται με τη δική της συναίνεση, επί της ουσίας η κοινωνία έχει διαμορφώσει μια τέτοια εικόνα για τις γυναίκες και έχει τόσες απαιτήσεις από αυτές, ώστε τελικά οι γυναίκες εξαναγκάζονται να ανταποκριθούν σε ό,τι η κοινωνία απαιτεί.

Ερωτήσεις ΚΕΕ Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»: Με ποια εκφραστικά μέσα αποδίδεται η «αιχμαλωσία» της γυναίκας;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Alfred Gockel

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Με ποια εκφραστικά μέσα αποδίδεται η «αιχμαλωσία» της γυναίκας;


Η αιχμαλωσία της γυναίκας αποτελεί βασική θεματική του ποιήματος γι’ αυτό και η ποιήτρια την παρουσιάζει με πληθώρα σχημάτων λόγου. Με τον τρόπο αυτό δίνει με έμφαση τη θεματική της αιχμαλωσίας και παράλληλα διατηρεί αναλλοίωτη την ποιητικότητα του κειμένου.
Η εισαγωγή στο θέμα της αιχμαλωσίας γίνεται με μια αντίθεση ανάμεσα στην εικόνα που δίνει το άγαλμα σε όσους το κοιτούν από μακριά και στην πικρή συνειδητοποίηση της αιχμαλωσίας του που αποκαλύπτεται σε όσους το πλησιάζουν. Από μακριά το άγαλμα μοιάζει να έχει ανακαθίσει για να θυμηθεί ένα ωραίο όνειρο, αλλά από κοντά γίνεται εμφανής η αγωνία του αιχμαλώτου, που επιχειρεί μάταια να ξεφύγει από τα δεσμά του.
Η αιχμαλωσία του αγάλματος γίνεται πολύ πιο έντονη μέσα από την αντίθεση και παρουσιάζεται ακόμη πιο εμφατικά μέσα από την εικόνα των στίχων 9-13 όπου η ποιήτρια μας μεταφέρει με περισσότερη λεπτομέρεια τα δεσμά που κρατούν αιχμάλωτο το άγαλμα, αλλά και την αγωνία που εκφράζει τελικά η στάση του, είναι δηλαδή ελαφρά ανασηκωμένο σε μια ύστατη προσπάθεια να ξεφύγει.
Την αιχμαλωσία, επίσης, η ποιήτρια την εκφράζει μέσα από τις επαναλήψεις των καίριων εκφράσεων αιχμαλωσίας, όπως είναι φυσικά τα δεμένα χέρια του αγάλματος, που αναφέρονται αρχικά στον στίχο 9 και ξανά στους στίχους 19, 30 και 38. Καθώς και στην αναφορά στην κατάσταση της αιχμαλωσίας στους στίχους: 13 (την αγωνία του αιχμάλωτου), στο μονολεκτικό στίχο 15 (αιχμάλωτη), όπου η λέξη αιχμάλωτη φέρει όλο το νοηματικό βάρος κι επαρκεί ώστε να αποτελέσει από μόνη της έναν στίχο, εκφράζοντας έτσι με ιδιαίτερη έμφαση τη νοηματική σημασία του μηνύματος που εκπέμπει. Η λέξη αιχμάλωτη επαναλαμβάνεται επίσης στο στίχο 30 αλλά και στον καταληκτικό στίχο 42, αποτελώντας παράλληλα και τη λέξη που κλείνει το ποίημα, αποκτώντας έτσι μια τελευταία αλλά καίρια νοηματική ενίσχυση.
Η αδυναμία του αγάλματος και κατ’ επέκταση της γυναίκας, να χαρεί τη ζωή, δίνεται με το σχήμα εξ αναλόγου στους στίχους 17-18, όπου το ρήμα «ζυγίσεις» του στίχου 17 (ούτε μια βροχή να ζυγίσεις στο χέρι σου) είναι και το ρήμα που συμπληρώνει και τον επόμενο στίχο (ούτε μια ελαφριά μαργαρίτα) αλλά παραλείπεται καθώς μπορεί εύκολα να εννοηθεί.
Στους στίχους 23-30, έχουμε μια πολύ δυνατή εικόνα κατά την οποία η γυναίκα – άγαλμα σε μια ενδεχόμενη απόπειρα των αγαλμάτων να διεκδικήσουν την ελευθερία τους παρουσιάζεται να κινείται όπως και πριν αιχμαλωτισμένο, με τα χέρια δεμένα. Στους στίχους αυτούς έχουμε και μια τριμερή παρομοίωση που έρχεται να δείξει το βαθμό στον οποίο η γυναίκα είναι καταδικασμένη να παραμείνει για πάντα εγκλωβισμένη στα δεσμά που έχει ετοιμάσει για εκείνη η κοινωνία. Βλέπουμε, δηλαδή, στους στίχους 25,26,27 η προσπάθεια του αγάλματος για τη διεκδίκηση της ελευθερίας του να παρομοιάζεται με μια ανάλογη προσπάθεια των δούλων, των νεκρών, αλλά και του αισθήματός μας.
Στη συνέχεια η ποιήτρια επαναλαμβάνει τη θέση της ότι αποκαλεί το άγαλμα αμέσως γυναίκα και δικαιολογεί αυτή της την άποψη με ένα σχήμα άρσης και θέσης, λέει δηλαδή ότι την αποκαλεί γυναίκα, όχι γιατί την παρέδωσε γυναίκα στο μάρμαρο ο γλύπτης... (άρση) στίχοι 33 έως 37, αλλά γιατί τα χέρια της είναι δεμένα...., (θέση) στίχοι 38 έως 40. Εδώ, παράλληλα, έχουμε κι ένα σχήμα παράλλαξης καθώς η άρση εκφέρεται με μια πρόταση, συγκεκριμένα με μια αιτιολογική πρόταση (γιατί γυναίκα σε παρέδωσε...), ενώ η θέση δίνεται με ένα εμπρόθετο (για τα δεμένα χέρια σου).
Επιπλέον, στον στίχο 37 έχουμε και μια μεταφορά (σοδειά ακινησίας) η οποία εκφράζει με έμφαση τη διαχρονικότητα της αιχμαλωσίας των γυναικών, μιας και οι γυναίκες που πρόκειται να γεννηθούν θα είναι κι αυτές αιχμάλωτες και χωρίς τη δυνατότητα να αντισταθούν αποτελεσματικά στα δεσμά που τους επιβάλλει η κοινωνία.
Αξίζει, επίσης, να σημειώσουμε ότι στα εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί η ποιήτρια για να αποδώσει την αιχμαλωσία της γυναίκας συμπεριλαμβάνονται και οι συμβολισμοί του ποιήματος που βοηθούν άλλωστε στο να γίνει σωστά αντιληπτό το μήνυμα της ποιήτριας. Έχουμε δηλαδή το βασικό συμβολισμό του αιχμαλωτισμένου αγάλματος που συμβολίζει τις γυναίκες, τα δεμένα χέρια του αγάλματος που συμβολίζουν τα δεσμά που έχει επιβάλει η κοινωνία στις γυναίκες, το γλύπτη που έφτιαξε το άγαλμα ο οποίος συμβολίζει την κοινωνία που έχει εδώ και αιώνες διαμορφώσει μια σκληρή μοίρα για τις γυναίκες και τέλος τη βροχή και τη μαργαρίτα που συμβολίζουν τις απολαύσεις της ζωής, οι οποίες είναι απροσέγγιστες για τη γυναίκα.

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»: Το ποιητικό υποκείμενο φαίνεται να ταυτίζεται με το άγαλμα - γυναίκα. Ποια κοινά χαρακτηριστικά θα συνηγορούσαν...

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Alfred Gockel

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Το ποιητικό υποκείμενο φαίνεται να ταυτίζεται με το άγαλμα - γυναίκα. Ποια κοινά χαρακτηριστικά θα συνηγορούσαν σ’ αυτή την ταύτιση;


Η ποιήτρια αμέσως μόλις αντικρίζει το άγαλμα με τα δεμένα χέρια αναγνωρίζει σε αυτό τον εαυτό της κι αισθάνεται πως το ουσιαστικό σημείο αναγνωρίσεως είναι όχι τόσο το κοινό τους φύλο όσο τα δεμένα χέρια, η αιχμαλωσία δηλαδή που έχει καθηλώσει το άγαλμα. Η ταύτιση, επομένως, ανάμεσα στην ποιήτρια και το άγαλμα – γυναίκα εντοπίζεται στην κατάσταση εγκλωβισμού που βιώνουν και οι δύο, μια κατάσταση που εκφράζει εν τέλει διαχρονικά όλες τις γυναίκες. Η ποιήτρια βλέποντας το άγαλμα επικεντρώνει την προσοχή της, αφενός στο γεγονός ότι πρόκειται για μια γυναικεία μορφή και αφετέρου στο γεγονός ότι η γυναικεία αυτή μορφή παρουσιάζεται να έχει τα χέρια της δεμένα και να μην μπορεί να ξεφύγει από τα δεσμά της. Η εικόνα αυτή θυμίζει στην ποιήτρια τη δική της ζωή, καθώς και η ίδια ως γυναίκα αντιμετωπίζει μια ιδιάζουσα μορφή αιχμαλωσίας, η οποία βέβαια έχει επιβληθεί από την κοινωνία σε όλες τις γυναίκες και δυστυχώς θα συνεχίσει να επιβάλλεται σε όλες τις γυναίκες που θα γεννηθούν, μιας και η κοινωνία μοιάζει να εθελοτυφλεί απέναντι στην καταπίεση που βιώνουν οι γυναίκες. Χαρακτηριστικό, άλλωστε, για την αδυναμία της κοινωνίας να αναγνωρίσει την επίπονη κατάσταση αιχμαλωσίας που έχει επιβάλει στις γυναίκες είναι το γεγονός ότι όλοι όσοι βλέπουν το αιχμάλωτο άγαλμα, αντί να δουν το προφανές, ότι πρόκειται δηλαδή για μια εγκλωβισμένη γυναίκα, όπως είναι όλες οι γυναίκες του κόσμου, εκείνοι το βλέπουν ως ένα απλό άγαλμα και δεν αντιλαμβάνονται τους επίπονους συνειρμούς που δημιουργούνται σε κάθε γυναίκα που το αντικρίζει.

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»: Ποιο κλίμα δημιουργεί η προσφώνηση του αγάλματος σε β΄ ενικό πρόσωπο και ποια αισθήματα της ποιήτριας εκφράζονται

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Alfred Gockel

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Ποιο κλίμα δημιουργεί η προσφώνηση του αγάλματος σε β΄ ενικό πρόσωπο και ποια αισθήματα της ποιήτριας εκφράζονται με αυτήν;

Η ποιήτρια προσφωνεί το άγαλμα σε δεύτερο ενικό πρόσωπο, δημιουργώντας έτσι μια αίσθηση οικειότητας, μιας και η ποιήτρια αισθάνεται ότι στην εικόνα του αγάλματος αναγνωρίζει όχι μόνο τον εαυτό της αλλά και την κοινή μοίρα όλων των γυναικών. Το κλίμα οικειότητας, επομένως, το οποίο δημιουργεί η αρχική αυτή προσφώνηση αποτελεί απόρροια της ταύτισης την οποία αισθάνεται η ποιήτρια απέναντι στο άγαλμα με τα δεμένα χέρια και δείχνουν με έντονο τρόπο την αγανάκτηση που αισθάνεται η ποιήτρια για τη δύσκολη πορεία που πρέπει κάθε γυναίκα να διανύσει στη ζωή της.
Το γεγονός δηλαδή ότι η ποιήτρια νιώθει ότι μπορεί να ταυτιστεί μ’ ένα άγαλμα μιας αιχμαλωτισμένης γυναίκας, δείχνει το βαθμό στον οποίο η ποιήτρια αισθάνεται παγιδευμένη από την κοινωνία και από τις άπειρες υποχρεώσεις που έχει αναλάβει ως γυναίκα. Η ταύτισή της με το άγαλμα, άλλωστε, είναι ενδεικτική για τον τρόπο με τον οποίο η ποιήτρια αντιλαμβάνεται τον εαυτό της αλλά και για τη θέση που θεωρεί ότι έχει στον κόσμο. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι θα προσπερνούσαν αδιάφορα το άγαλμα, η ποιήτρια μοιάζει να συγκλονίζεται από την εικόνα του χειροδέσμιου αγάλματος, μιας και σ’ αυτό αναγνωρίζει τον εαυτό της και τη μοίρα της. Η ποιήτρια εδώ, επομένως, μιλά στο άγαλμα όπως θα μιλούσε σε μια οποιαδήποτε άλλη γυναίκα, καθώς νιώθει ότι στο άγαλμα έχει βρει ένα κομμάτι του εαυτού της, νιώθει ότι έχει βρει μια γυναίκα που μπορεί να κατανοήσει πλήρως τα συναισθήματα απελπισίας και τη γενικότερη αίσθηση αιχμαλωσίας που και η ίδια αισθάνεται.

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»: Ποιος είναι ο ρόλος της επανάληψης του επιρρήματος κατευθείαν στους δύο πρώτους στίχους και γιατί τονίζεται το εγώ

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Alfred Gockel

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Ποιος είναι ο ρόλος της επανάληψης του επιρρήματος κατευθείαν στους δύο πρώτους στίχους και γιατί τονίζεται το εγώ;

Η θέαση του αγάλματος με τα δεμένα χέρια οδηγεί κατευθείαν τους περαστικούς στη σκέψη ότι πρόκειται απλώς για ένα άγαλμα, για την ποιήτρια όμως το ίδιο άγαλμα, γίνεται κατευθείαν αντιληπτό ως μια γυναίκα. Η χρήση επομένως του επιρρήματος λειτουργεί για να διακρίνει από τη μία τη στάση των πολλών που τόσο γρήγορα προσπερνούν το άγαλμα χωρίς να αντιλαμβάνονται τον ιδιαίτερο συμβολισμό του κι από την άλλη για να δώσει έμφαση στην άμεση ταύτιση της ποιήτριας με το αιχμάλωτο άγαλμα.
Για να δοθεί μάλιστα μεγαλύτερη έμφαση στη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στους πολλούς και στην ποιήτρια τονίζεται το εγώ, προτασσόμενο στην αρχή του δεύτερου στίχου: «εγώ σε προσφωνώ γυναίκα κατευθείαν». Οι περισσότεροι άνθρωποι βλέποντας το άγαλμα με τα δεμένα χέρια είτε αποδέχονται το συμβολισμό του γλύπτη, ότι πρόκειται δηλαδή για τη Βόρεια Ήπειρο, είτε το προσπερνούν αδιάφορα, χωρίς να δίνουν σημασία στις ιδιαίτερες προεκτάσεις που μπορεί να έχει η μορφή της γυναίκας με τα δεμένα χέρια. Η αλήθεια, άλλωστε, είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δέχονται μερικές καταστάσεις ως δεδομένες και για το λόγο αυτό είναι πολλοί αυτοί που δεν αντιλαμβάνονται την καταπίεση που βιώνουν οι γυναίκες. Για τους περισσότερους ανθρώπους το γεγονός ότι οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες στα πλαίσια των πολλαπλών ρόλων που επωμίζονται να αναλαμβάνουν πάρα πολλές ευθύνες, αποτελεί μια εντελώς αυτονόητη κατάσταση και δεν κατανοούν το μέγεθος του εγκλωβισμού που αισθάνονται οι γυναίκες.
Εκεί επομένως που η ποιήτρια βλέπει μια αιχμάλωτη γυναίκα και αγανακτεί για τη μοίρα των γυναικών, οι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν ένα ακόμη άγαλμα.

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Alfred Gockel

Κική Δημουλά «Σημείο Αναγνωρίσεως»

Πώς δομείται το περιεχόμενο του ποιήματος;

Οι δύο εισαγωγικοί στίχοι του ποιήματος με τη δήλωση της ποιήτριας ότι προσφωνεί κατευθείαν το άγαλμα γυναίκα, είναι σα να θέτουν το προς απόδειξη θέμα, δίνοντας έτσι μια δοκιμιακή μορφή δόμησης στο ποίημα. Η διαφοροποίηση της ποιήτριας από την άποψη των πολλών κεντρίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη και δημιουργεί το κατάλληλο κλίμα για την προσπάθειά της να αποδείξει τη θέση της αυτή.
Η επόμενη στροφή (στίχοι 3-19) αποτελεί την πρώτη ενότητα του κύριου θέματος και έρχεται να δώσει τα στοιχεία που χρειάζονται για να κατανοήσει ή καλύτερα να αναγνωρίσει ο αναγνώστης το αντικείμενο της περιγραφής και τα γνωρίσματά του εκείνα που το ταυτίζουν με τις υπόλοιπες γυναίκες. Το άγαλμα με τα δεμένα χέρια που αδυνατεί να ξεφύγει από τα δεσμά του, αιχμάλωτο και στερημένο από τις απολαύσεις της ζωής, θυμίζει έντονα στην ποιήτρια τη μοίρα των γυναικών που μένουν διαχρονικά αιχμάλωτες στα δεσμά που έχει δημιουργήσει γι’ αυτές η κοινωνία.
Στην στροφή που ακολουθεί (στίχοι 20-30) διατυπώνεται από την ποιήτρια ένα πρώτο επιχείρημα σχετικά με την παγιωμένη αιχμαλωσία του αγάλματος που ταυτίζεται φυσικά με την αιχμαλωσία των γυναικών. Ακόμη κι αν γινόταν τα αγάλματα να διεκδικήσουν την ελευθερία τους η προσπάθειά τους θα ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία όπως αν επιχειρούσαν κάτι αντίστοιχο οι δούλοι ή οι νεκροί. Με τον ίδιο τρόπο η καθήλωση της γυναίκας είναι τόσο απόλυτη ώστε κάθε προσπάθεια διαφυγής θεωρείται εξ ορισμού καταδικασμένη.
Στα πλαίσια του κύριου θέματος και της προσπάθειας της ποιήτριας να στηρίξει την άποψή της ότι το αιχμάλωτο άγαλμα εκφράζει ουσιαστικά τη μοίρα κάθε γυναίκας, η επόμενη στροφή (στίχοι 31-40), έρχεται να προσθέσει δύο ακόμη επιχειρήματα. Η ταύτιση του αγάλματος με τις γυναίκες προκύπτει τόσο από το γεγονός ότι οι απόγονοι του αγάλματος-γυναίκας είναι καταδικασμένοι να ακολουθήσουν μια κοινή πορεία υποταγής, αποτελώντας μια «καλή σοδειά ακινησίας», όσο και από το εμφανές σημείο αναγνωρίσεως της αιχμαλωσίας του αγάλματος, δηλαδή τα δεμένα του χέρια. Όπως οι απόγονοι του αγάλματος θα ήταν φυσικά επίσης ακινητοποιημένα αγάλματα, έτσι και οι θηλυκοί απόγονοι των γυναικών είναι καταδικασμένοι να παραμείνουν δέσμιοι της υποταγμένης τους μοίρας. Κι όπως τόσο πρόδηλα είναι αιχμάλωτο το άγαλμα με τα δεμένα χέρια, έτσι εμφανώς αιχμάλωτη είναι και κάθε γυναίκα.
Με τις σκέψεις αυτές οι ποιήτρια φτάνει στους δύο τελευταίους στίχους του ποιήματος που αποτελούν τον επίλογο-συμπέρασμα των συλλογισμών της. «Σε λέω γυναίκα γιατί είσαι αιχμάλωτη». Η προσφώνηση του αγάλματος «εγώ σε προσφωνώ γυναίκα κατευθείαν» που αποτέλεσε την αρχή του ποιήματος, εδώ καταλήγει και εξηγείται ως μια λογική ταύτιση του αγάλματος με τις γυναίκες, μιας και είναι κι αυτό αιχμάλωτο όπως ακριβώς και οι γυναίκες.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...