Σημειώσεις του Κωνσταντίνου Μάντη
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός "Ο Κρητικός". Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός "Ο Κρητικός". Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Ποια στοιχεία προσδίδουν αφηγηματικό χαρακτήρα στο ποίημα;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Vladimir Kush

Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»

Ποια στοιχεία προσδίδουν αφηγηματικό χαρακτήρα στο ποίημα;


Ο Κρητικός ξεκινά μ’ ένα ρήμα σε χρόνο παρατατικό (εκοίταα) δίνοντας από την αρχή την αίσθηση ότι όσα θα ειπωθούν έχουν ήδη συμβεί στο παρελθόν και κάποιος μας τα διηγείται. Έπειτα, ο ήρωας του ποιήματος ζητά να τον πιστέψουν για όσα θα πει και μάλιστα ορκίζεται για την αλήθεια της ιστορίας του (Πιστέψετε π’ ό,τι θα πω ειν’ ακριβή αλήθεια...) γεγονός που αν συνδυαστεί με την πληροφορία που μας δίνει στη συνέχεια ότι τώρα πια ζητιανεύει από τους διαβάτες, τότε μπορούμε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι ο ήρωας αφηγείται την ιστορία αυτή στα πλαίσια της επαιτείας του. Μέσα από τον όρκο του ήρωα άλλωστε μαθαίνουμε ότι η αγαπημένη του έχει ήδη χαθεί, οπότε γίνεται σαφές από την αρχή κιόλας ότι ο ήρωας διηγείται την ιστορία του σ’ ένα μεταγενέστερο χρονικό σημείο όταν όλα έχουν ήδη τελειώσει.
Η ιστορία του Κρητικού επομένως μας δίνεται σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, μ’ έναν δραματικό μονόλογο, από τον ίδιο τον ήρωα  που έχοντας ήδη βιώσει τις σημαντικές αυτές περιπέτειες έχει αφήσει τον αγωνιστικό του χαρακτήρα κι έχει καταφύγει στην επαιτεία. Ο ήρωας φροντίζει να μας δώσει με πρόδρομες αφηγήσεις αλλά και με αναδρομές στο παρελθόν όλα τα στοιχεία της ιστορίας του από την εποχή που ζούσε στην Κρήτη μέχρι το άδοξο παρόν του που τον βρίσκει να ζητιανεύει στους δρόμους μιας πόλης που δεν κατονομάζεται. Η τεχνική που ακολουθεί ο ποιητής με τις διαρκείς αναχρονίες στην αφήγηση είναι ιδανική για τη διατήρηση του ενδιαφέροντος του αναγνώστη και φυσικά είναι παρμένη από τα αφηγηματικά κείμενα τα οποία αποφεύγουν να δίνουν τα γεγονότα μιας ιστορίας με τη σειρά που έγιναν ώστε να μην κουράζουν τους αναγνώστες.
Τον αφηγηματικό χαρακτήρα του ποιήματος ενισχύει και η ύπαρξη περιστατικών που συνθέτουν την πλοκή της ιστορίας και ξεδιπλώνουν την πορεία που ακολούθησε η αλλαγή του ήρωα. Το ναυάγιο, η εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης, ο γλυκύτατος ήχος και η απώλεια της κόρης, αποτελούν τα βασικά επεισόδια που συνθέτουν την εξέλιξη της ιστορίας και στηρίζουν την αφηγηματική πράξη.
Ενδιαφέρουσα, παράλληλα, είναι η συσχέτιση που επιδιώκει και επιτυγχάνει ο ποιητής με τον Ερωτόκριτο του Κορνάρου. Ο Σολωμός μιμείται τη στιχουργία του Ερωτόκριτου χρησιμοποιώντας το ίδιο μέτρο αλλά και τον ίδιο τρόπο ομοιοκαταληξίας (ζευγαρωτή), δημιουργώντας μάλιστα επιπλέον δεσμούς με το αφηγηματικό αυτό αριστούργημα της κρητικής λογοτεχνίας μέσω του περιπετειώδους χαρακτήρα της δικής του αφήγησης. Ο Κρητικός αν και κατά πολύ συντομότερος από τον Ερωτόκριτο, διαθέτει εντούτοις αρκετά στοιχεία περιπέτειας, καθιστώντας σαφή την προσπάθεια του Σολωμού να τιμήσει το έργο του Κορνάρου.

Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Πώς λειτουργεί ο όρκος στο ποίημα (στ. 2-4 του 2ου μέρους);

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Vladimir Kush

Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»

Πώς λειτουργεί ο όρκος στο ποίημα (στ. 2-4 του 2ου μέρους);



«Μά τές πολλές λαβωματιές που μόφαγαν τά στήθια,
Μά τούς συντρόφους πόπεσαν στην Κρήτη πολεμώντας,
Μά τήν ψυχή πού μ’ έκαψε τον κόσμο απαρατώντας.»

Ο Κρητικός αισθάνεται την ανάγκη να ορκιστεί προκειμένου να τον πιστέψουν όσοι ακούν την ιστορία του, κι αυτό γιατί όσα πρόκειται να διηγηθεί είναι τόσο εκπληκτικά που δύσκολα θα γίνουν πιστευτά. Πέρα από το ναυάγιο, το οποίο δεν αποτελεί κάτι το ασυνήθιστο, τόσο η εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης όσο και ο γλυκύτατος ήχος ξεπερνούν κατά πολύ τα πλαίσια του εφικτού κι αυτό οδηγεί κατ’ ανάγκη στη δυσπιστία των ακροατών. Για να μπορέσει όμως να λειτουργήσει η ιστορία του Κρητικού, για να μπορέσει δηλαδή να φανεί ο αγώνας που έδωσε για τη σωτηρία της αγαπημένης του και να γίνουν κατανοητοί οι λόγοι που τον οδήγησαν στην αποτυχία της προσπάθειάς του, πρέπει να γίνουν πιστευτές οι δοκιμασίες που πέρασε ο ήρωας.
Ο όρκος, επομένως, είναι σημαντικός υπό την έννοια ότι η ιστορία που θα ακολουθήσει έχει νόημα μόνο αν γίνει πιστευτή όπως ακριβώς θα την αφηγηθεί ο ήρωας. Παράλληλα, μέσα από τον όρκο παίρνουμε ουσιώδεις πληροφορίες για τον ήρωα που ορκίζεται σε όσα θεωρεί απολύτως σημαντικά για τον ίδιο. Ορκίζεται, λοιπόν, ο Κρητικός στις λαβωματιές του αλλά και στους συντρόφους του που έχουν ήδη σκοτωθεί στην Κρήτη, γεγονός που αποκαλύπτει την έντονα αγωνιστική φύση του ήρωα, ο οποίος, όπως και σύντροφοί του, έχει αφιερώσει τη ζωή του στην απελευθέρωση της πατρίδας του. Η ταυτότητα του αγωνιστή θα ανατραπεί στην πορεία κι ο όρκος αυτός κάνει ακόμη πιο αισθητή την αλλαγή που θα επέλθει στον ήρωα ύστερα από την εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης αλλά κι ύστερα από τη συνολική περιπέτεια που θα ζήσει.
Επιπλέον, ο ήρωας ορκίζεται στην αγαπημένη του που πέθανε κι η απώλεια αυτή τον συγκλόνισε. Η αξία αυτής της αναφοράς είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς ήδη από τη στιγμή του όρκου μαθαίνουμε ότι η κοπέλα δε θα επιζήσει του ναυαγίου και παράλληλα γίνεται σαφές ότι ο ήρωας αφηγείται την ιστορία του σε κάποια μεταγενέστερη χρονική στιγμή, όταν πια όλα έχουν τελειώσει και οι μεγάλες αλλαγές στη ζωή του έχουν συντελεστεί. Ο όρκος επομένως αποκαλύπτει τον αφηγηματικό χαρακτήρα του ποιήματος και τονίζει με εμφατικό τρόπο το ποιόν του ήρωα προτού βιώσει την απώλεια και φυσικά διατυπώνει την καταλυτική επίδραση που είχε στην ψυχολογία του ήρωα ο χαμός της κόρης.


Δείτε επίσης:

Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Ποιες εικόνες του ποιήματος προετοιμάζουν την εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης;

Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Τι δηλώνει η επανάληψη της έννοιας «ησυχία» στο στίχο: «Ησύχασε και έγινε όλο ησυχία και πάστρα» στ. 3 του 3ου μέρους

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips

Vladimir Kush

Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»

Τι δηλώνει η επανάληψη της έννοιας «ησυχία» στο στίχο: «Ησύχασε και έγινε όλο ησυχία και πάστρα» (στ. 3 του 3ου μέρους);

Η επανάληψη στα λογοτεχνικά κείμενα λειτουργεί ως τρόπος έμφασης κι αυτό ακριβώς επιθυμεί να πετύχει ο ποιητής, επιχειρεί δηλαδή να δώσει με τη μεγαλύτερη δυνατή έμφαση την αίσθηση της ησυχίας που προέκυψε αμέσως μετά την καταιγίδα. Οι βροντές και η τρικυμία της θάλασσας σταματούν απότομα και τα πάντα ησυχάζουν, καθώς η δύναμη που επιβάλλεται στη φύση είναι πανίσχυρη. Ο ποιητής θέλει να περάσει στον αναγνώστη την αίσθηση ότι το ημέρωμα της φύσης έγινε εντελώς ξαφνικά, χωρίς να υπάρξει κάποιο μεταβατικό διάστημα σταδιακής αποκλιμάκωσης της καταιγίδας. Η Φεγγαροντυμένη που σύντομα θα εμφανιστεί ασκεί στη φύση ένα μοναδικό έλεγχο και ο ποιητής επιχειρεί να το εκφράσει αυτό όσο γίνεται πιο έντονα, γι’ αυτό και θέλει να δείξει με σαφή τρόπο ότι παντού επικράτησε μια απόλυτη ησυχία, μέσα σε ελάχιστες στιγμές. Με την έκφραση επομένως της ησυχίας που επικράτησε στη φύση ο ποιητής κατορθώνει να προετοιμάσει τον αναγνώστη για την εμφάνιση μιας ιδιαίτερα δυνατής παρουσίας. Όσο πιο θαυμαστός είναι ο τρόπος που αντιδρά η φύση τόσο πιο εντυπωσιακή παρουσιάζεται η θεϊκή Φεγγαροντυμένη που κατορθώνει να επιβάλλεται με τέτοια ένταση στη φύση, όπως και στους ανθρώπους, γύρω της.

Δείτε επίσης:

Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Για ποιο λόγο ο αφηγητής λέει: «Πιστέψετε π’ ό,τι θα πω είν’ ακριβή αλήθεια»; Τι θέλει να τονίσει;

Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Να αναζητήσετε τις αντιθέσεις που υπάρχουν στο ποίημα (π.χ. φως - σκοτάδι) και να σχολιάσετε τη λειτουργία τους.

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Vladimir Kush

Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»

Να αναζητήσετε τις αντιθέσεις που υπάρχουν στο ποίημα (π.χ. φως - σκοτάδι) και να σχολιάσετε τη λειτουργία τους.

Ο Κρητικός αποτελεί μία ποιητική σύνθεση που σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται στις αντιθέσεις, καθώς ο ποιητής φροντίζει να δημιουργήσει ένα εφιαλτικό παρόν για τον ήρωα μόνο και μόνο για να τον δελεάσει με εξιδανικευμένους πειρασμούς, ενώ παράλληλα το παρελθόν του βρίσκεται σε έντονη αντίθεση με το μέλλον του μιας και ο ήρωας υπό το βάρος των μεγάλων απωλειών που θα σημαδέψουν τη ζωή του θα αφήσει κατά μέρους τη δυναμική φύση του πολεμιστή και θα γίνει ένας αδύναμος επαίτης.
Ἐκοίταα, κι ἤτανε μακριά ἀκόμη τ’ ἀκρογιάλι∙
Ο ήρωας βρίσκεται ναυαγός στο έλεος μια τρομερής θαλασσοταραχής και η μόνη του ελπίδα, η στεριά, είναι ακόμη μακριά. Η πρώτη αυτή αντίθεση ανάμεσα στη θάλασσα που εδώ συμβολίζει τον κίνδυνο και στη στεριά που εκπροσωπεί τη σωτηρία, οριοθετεί το πλαίσιο του δράματος που θα ακολουθήσει. Ο ήρωας είναι παγιδευμένος και ο ποιητής θα δοκιμάσει τη δύναμή του βάζοντάς τον να παλέψει για τη ζωή του κολυμπώντας και παράλληλα αψηφώντας τους πειρασμούς που θα τον καλέσουν σε μια άνευ όρων παράδοση, που θα σημάνει βέβαια και το θάνατό του. Ο Κρητικός για να φτάσει στη στεριά και άρα στη σωτηρία θα πρέπει όχι μόνο να παλέψει για τον εαυτό του αλλά και για την αγαπημένη του, η ζωή της οποίας βρίσκεται στα χέρια του. Οι πειρασμοί που θα κληθεί να αντιμετωπίσει θα δοκιμάσουν την ψυχική του δύναμη και την αφοσίωσή του στην αρραβωνιαστικιά του κι επιπλέον θα θέσουν σε κρίση την ως τώρα ζωή του καθώς ο ήρωας θα πρέπει να βρει λόγους για να ζήσει ώστε να μην παραδοθεί στο μαγευτικό κάλεσμα της θεϊκής Φεγγαροντυμένης ή στη σαγηνευτική επίδραση του γλυκύτατου ήχου, που θα επιχειρήσουν να κάμψουν τη θέλησή του να συνεχίσει να παλεύει με τα κύματα.
Ἀστροπελέκι μου καλό, για ξαναφέξε πάλι!
Το σκοτάδι δεν επιτρέπει στον Κρητικό να δει που βρίσκεται κι αυτό ενισχύει το φόβο του. Το φως συμβολίζει τη γνώση και τη δυνατότητα του ήρωα να σωθεί ενώ το σκοτάδι την άγνοια και τον έντονο κίνδυνο που διατρέχει ο ήρωας. Η αντίθεση ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι είναι παρούσα και στην εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης, αλλά εκεί έχει διαφορετική λειτουργία.
Και σχίζω δρόμο και τς ἀχνούς ἀναστημένους κράζω
Ο ήρωας αναζητά την αγαπημένη του ανάμεσα στους πρόσφατα αναστημένους ανθρώπους, σε μια πρόδρομη αφήγηση που βασίζεται στην αντίθεση ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο. Ο ήρωας φτάνει τη σκέψη του σ’ αυτό το μελλοντικό σημείο αμέσως μόλις αναφέρεται στο θάνατο της αγαπημένης του: Μα την ψυχή που μ’ ἔκαψε τον κόσμο ἀπαρατώντας. Ο θάνατος της αρραβωνιαστικιάς του τον πληγώνει τόσο πολύ που χωρίς καμία λογική εξήγηση, ο ήρωας περνά την αφήγησή του στη στιγμή της έσχατης κρίσης, όταν οι νεκροί θα έχουν αναστηθεί και συνεχίζει ακόμη και τότε να αναζητά την αγαπημένη του. Η δήλωσή αυτή του Κρητικού, ότι θα συνεχίσει να αγαπά και να αποζητά ακόμη και μετά το θάνατό του την αγαπημένη του, έρχεται να μας δείξει πόσο μεγάλη ήταν η αγάπη που είχε για την αρραβωνιαστικιά του και πόσο σημαντικό ήταν για εκείνον να κατορθώσει να τη σώσει την κρίσιμη στιγμή του ναυαγίου. Παράλληλα, η πρόδρομη αυτή αφήγηση έρχεται να μας εξηγήσει εκ των προτέρων πώς ο Κρητικός θα κατορθώσει να αντισταθεί στο κάλεσμα της Φεγγαροντυμένης.
Κι ἡ θάλασσα, που σκίρτησε σαν το χοχλό που βράζει,
Ἡσύχασε και ἔγινε όλο ἡσυχία και πάστρα.
Η αντίθεση ανάμεσα στην ταραχή που επικρατούσε στη φύση λόγω της καταιγίδας και της θαλασσοταραχής και στην ηρεμία που ξαφνικά επέρχεται παντού, λειτουργεί ως εμφατικό στοιχείο για την εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης. Η φύση ησυχάζει και στολίζεται με κάθε δυνατή ομορφιά, γεγονός που οφείλεται αποκλειστικά στην επικείμενη εμφάνιση της θεϊκής μορφής. Ο ποιητής θέλει με κάθε τρόπο να αναδείξει τη δύναμη και την ιδιαιτερότητα της μορφής που θα εμφανιστεί μέσα από το φως του φεγγαριού, γι’ αυτό και μας προετοιμάζει με την ξαφνική μεταβολή στο φυσικό περιβάλλον για την παρουσίαση μιας δύναμης που ξεπερνά την ανθρώπινη λογική.
Στα μάτια της τα ὁλόμαυρα και στα χρυσά μαλλιά της.
Ο ποιητής επιθυμεί να παρουσιάσει με έμφαση την ιδιαίτερη παρουσία της Φεγγαροντυμένης, γι’ αυτό πέρα από τη δύναμη που έχει να επιβάλλεται στη φύση γύρω της και πέρα από το γεγονός ότι έχει θεϊκή μορφή, μας δίνει και με μια αντίθεση στην εμφάνισή της, το πόσο ξεχωριστή ήταν. Η Φεγγαροντυμένη έχει ολόμαυρα μάτια αλλά μαλλιά χρυσά, ολόξανθα. Σκοτεινά μάτια αλλά φωτεινά μαλλιά, θετικό παρουσιαστικό αλλά αδιευκρίνιστες προθέσεις. Μιας και τα μάτια είναι το κατεξοχήν σημείο έκφρασης της ψυχής του ατόμου, ο τρόπος με τον οποίο μας παρουσιάζει ο ποιητής τη Φεγγαροντυμένη δημιουργεί ερωτήματα για το κατά πόσο η θεϊκή αυτή μορφή έχει καλές προθέσεις απέναντι στον ήρωα. Παρουσιάζεται μπροστά του με όλη της την ομορφιά, αλλά στην πραγματικότητα ο σκοπός της είναι να τον πλανέψει και να τον απομακρύνει από το βασικό του στόχο να σώσει την αγαπημένη του. Η παρουσία της Φεγγαροντυμένης είναι επιφανειακά μόνο θετική για τον ήρωα.
Τότε ἀπό φῶς μεσημερνό ἡ νύχτα πλημμυρίζει.
Η Φεγγαροντυμένη εκπέμπει τόσο έντονο φως ώστε κατορθώνει να φωτίσει το χώρο γύρω της και να υπερνικήσει ακόμη και το σκοτάδι της νύχτας. Η αντίθεση ανάμεσα στο σκοτάδι και το φως, εδώ λειτουργεί ως μέσο κατάδειξης της δύναμης της Φεγγαροντυμένης, η οποία παρουσιάζεται από τον ποιητή να διαθέτει μια σχεδόν θεϊκή δύναμη. Κι ενώ το φως είναι συσχετισμένο με θετικές καταστάσεις, η Φεγγαροντυμένη έχει ένα διττό ρόλο να επιτελέσει. Από τη μία με τη συγκλονιστική επίδραση που θα ασκήσει στην ψυχή του Κρητικού θα τον ωθήσει σε μια ριζική αλλαγή της προσωπικότητάς του, από την άλλη όμως βρίσκεται εκεί με σκοπό να δοκιμάσει την ψυχική του δύναμη και να προσπαθήσει να κάμψει τη θέλησή του να παλέψει για τη σωτηρία της αγαπημένης του. Ο ποιητής πάντως δε θα συσχετίσει άμεσα τη Φεγγαροντυμένη με το θάνατο της αγαπημένης του Κρητικού, καθώς μετά την αποχώρησή της θα παρουσιάσει ακόμη έναν πειρασμό – δοκιμασία στον ήρωά του, αφήνοντάς μας να συνδέσουμε το χαμό της κόρης με την επίδραση του δεύτερου πειρασμού.
Χαρά δεν τοῦ ‘ναι ο πόλεμος∙ τ’ ἁπλώνω του διαβάτη
Ο Κρητικός μετά την απώλεια των δικών του και της αγαπημένης του και το κυριότερο μετά την καταλυτική επίδραση της Φεγγαροντυμένης, αποβάλει την πολεμοχαρή του διάθεση και καταλήγει στην επαιτεία. Η αντίθεση ανάμεσα στην προηγούμενη κατάστασή του και στην παρούσα διαβίωσή του, δείχνει με έντονο τρόπο τη μεταβολή που επήλθε στη ζωή του ήρωα μετά τη σύντομη επαφή του με τη Φεγγαροντυμένη. Η θεϊκή αυτή γυναίκα που συγκέντρωνε όλα τα χαρίσματα και μπορούσε να δει βαθιά στην ψυχή του ήρωα, επηρεάζει αποφασιστικά την εξέλιξη του ήρωα και τον απομακρύνει από τη βιαιότητα του παρελθόντος. Ο ήρωας προχωρά σε μια πιο ηθική αντιμετώπιση της ζωής και απομακρύνεται από τις πολεμικές δραστηριότητες.
Με μια διαφορετική ανάγνωση βέβαια η αντίθεση που παρουσιάζεται στη ζωή του ήρωα μπορεί να θεωρηθεί αρνητική, καθώς ο ήρωας έχασε την αγωνιστικότητά του και στο νέο τόπο που έφτασε μετά το ναυάγιο κατέληξε να ζητιανεύει. Η αδυναμία του να ξεπεράσει τις απώλειες του παρελθόντος τον αδρανοποιεί και τον ωθεί σε μια παρασιτική διαβίωση που δεν τον τιμά.
Μάχη στενή με τους πολλούς ὀλίγα παλληκάρια.
Ο ήρωας που τώρα ζει με τον εφιάλτη του ναυαγίου και που δεν μπορεί να ξεπεράσει το γεγονός ότι δεν κατόρθωσε να σώσει την αγαπημένη του, κάποτε υπήρξε ένας δυναμικός πολεμιστής που δε δίσταζε μαζί με λίγους συμπολεμιστές να αντιμετωπίσει πολλαπλάσιους εχθρούς. Με την αντίθεση αυτή ανάμεσα στη δυναμικότητα του παρελθόντος και την αδυναμία του παρόντος, ο ποιητής κάνει πιο έντονη την πτώση του ήρωα αλλά και την αλλαγή που έχει επέλθει στο ήθος του. Ο ήρωας του παρελθόντος δε θέλει ή δεν μπορεί πλέον να αγωνιστεί.
Την ἀπιθώνω με χαρά, κι ἤτανε πεθαμένη.
Ο Κρητικός αφού πάλεψε με τα κύματα, με τον πόθο του για τη Φεγγαροντυμένη και με το σαγηνευτικό ήχο που τον γύρισε στην ιδανική ζωή του παρελθόντος, φτάνει στην ακρογιαλιά ευτυχισμένος που κατόρθωσε να σώσει τη μονάκριβη αγαπημένη του, μόνο και μόνο για να διαπιστώσει ότι εκείνη δε ζει πια. Ο ήρωας δεν κατόρθωσε να διαφυλάξει την αγαπημένη του και η προσπάθειά του να αντιμετωπίσει τους πειρασμούς που του παρουσιάστηκαν δεν απέδωσε. Η αντίθεση ανάμεσα στην προσδοκία του ήρωα και την σκληρή διαπίστωση του θανάτου της κόρης, παρουσιάζουν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο την αδυναμία του ήρωα να επιτελέσει το στόχο του. Η κόρη πέθανε κι αυτό σημαίνει ότι κάποια στιγμή ο ήρωας αφέθηκε στο κάλεσμα των πειρασμών αρκετά για να παραμελήσει την ασφάλεια της αγαπημένης του. Η αποτυχία αυτή θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στη μετέπειτα ζωή του ήρωα, ο οποίος θα καταλήξει να ζητιανεύει και να έχει διαρκώς εφιάλτες όπου θα ξαναζεί τις στιγμές του ναυαγίου. Ο ήρωας δεν κατάφερε να υπερνικήσει τις δοκιμασίες και γι’ αυτό θα αφεθεί σε μια ζωή χωρίς αγώνες -αφού δεν έχει για ποιον να αγωνιστεί πλέον- και μια ζωή χωρίς προοπτικές για την επανάκτηση της ευτυχίας. Ο ήρωας θα αφεθεί στη σκληρή διαβίωση του επαίτη για να τιμωρήσει τον εαυτό του και δε θα επιχειρήσει να χτίσει τη ζωή του από την αρχή.

Δείτε επίσης:


Άγγελος Τερζάκης «Η πριγκιπέσα Ιζαμπώ» ως παράλληλο για τον Κρητικό



Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Πώς επαληθεύεται, κατά την άποψή σας, η διαπίστωση ότι το ποίημα Ο Κρητικός είναι μια βαθιά λυρική σύνθεση;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Vladimir Kush

Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»

Πώς επαληθεύεται, κατά την άποψή σας, η διαπίστωση ότι το ποίημα Ο Κρητικός είναι μια βαθιά λυρική σύνθεση;


Ο Διονύσιος Σολωμός στον Κρητικό επιχειρεί να δημιουργήσει μια σύνθεση όπου κυριαρχούν οι δοκιμασίες του ήρωα και η τελική ηθική του δικαίωση, μέσω της αναπάντεχης αλλαγής που συντελείται στην ψυχή του. Ο Σολωμός, ταυτόχρονα, επιχειρεί να αποδώσει τις δοκιμασίες του ήρωα σε στενή συνάρτηση με τον αντίκτυπο που έχει σ’ αυτόν η φύση και παράλληλα να παρουσιάσει τις συναισθηματικές διακυμάνσεις του ήρωα με εικόνες από την καθημερινή του ζωή κοντά στο φυσικό του περιβάλλον, συνδέοντας έτσι μια αμιγώς εσωτερική πάλη -αυτή που συντελείται στην ψυχή του δοκιμαζόμενου ήρωα- με το περιβάλλον του, την πατρίδα του και τις αντιλήψεις του, προσφέροντας έτσι στην ποιητική του σύνθεση όλα τα στοιχεία εκείνα που μπορούν να τη χαρακτηρίσουν ως βαθιά λυρική.
Η λυρικότητα ενός κειμένου βασίζεται στη γλώσσα, το ρυθμό, την ποιητική έκφραση και την αποτύπωση προσωπικών συναισθημάτων και βιωμάτων. Ο Σολωμός έχοντας ως θέμα του την πολύ προσωπική κατάσταση που βιώνει ο υπό δοκιμασία ήρωάς του, φροντίζει να ενισχύσει τη λυρικότητα της σύνθεσής του χρησιμοποιώντας τη γλωσσική μορφή που θα μπορούσε να έχει το μεγαλύτερο δυνατό αντίκτυπο στο αναγνωστικό του κοινό, δηλαδή τη δημοτική.
Παράλληλα, επιλέγει ως μέτρο της σύνθεσής του το ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο που είναι παρμένο από τις γνησιότερες πνευματικές δημιουργίες της ελληνικής λογοτεχνίας, τα δημοτικά τραγούδια. Με τη γλώσσα του ποιήματος να μιλά κατευθείαν στην ψυχή του Έλληνα αναγνώστη ή ακροατή, ο ποιητής επιλέγει για ήρωά του ένα πρόσωπο που αγωνίζεται για την ελευθερία της πατρίδας του και για τη σωτηρία της αγαπημένης του, δημιουργώντας έτσι ένα πρόσωπο που γρήγορα κερδίζει τη συμπάθεια του αναγνώστη, ο οποίος συμπάσχει με τον βασανιζόμενο ήρωα και με τις περιπέτειές του. Με τα στοιχεία αυτά να υποβοηθούν τη πρόσληψη του κειμένου ο Σολωμός προχωρά στο ξεδίπλωμα της ιστορίας του, η οποία από την αρχή εκδηλώνει το λυρικό της χαρακτήρα.
Ο ήρωας βρίσκεται ναυαγός στη θάλασσα, με την αγαπημένη του να κινδυνεύει, και απευθύνει το λόγο στο αστροπελέκι από το οποίο ζητά να φωτίσει ξανά για να μπορέσει να δει καλύτερα που βρίσκεται -η προσφώνηση του αστροπελεκιού ως καλού, λειτουργεί ως απόπειρα εξευμενισμού. Η τρικυμία είναι η πρώτη δοκιμασία που πρέπει να αντιμετωπίσει ο ήρωας και δίνει την ευκαιρία στον ποιητή να δημιουργήσει ένα υποβλητικό σκηνικό πλαίσιο για την εξέλιξη της ιστορίας.
Ο ήρωας παλεύει με τα κύματα για να σώσει την αγαπημένη του, η απώλεια της οποίας θα του προκαλέσει ανείπωτο πόνο: «Μα την ψυχή που μ’ έκαψε τον κόσμο απαρατώντας», αλλά η δύναμη της αγάπης του τον ωθεί στην ελπίδα μιας μελλοντικής συνάντησης όταν θα έχει έρθει πια η ώρα της έσχατης κρίσης των ψυχών. Η ένταση της αγάπης του ήρωα και οι εικόνες του παραδείσου που μας παρουσιάζει ο ποιητής ενισχύουν τη λυρικότητα του ποιήματος, ενώ παράλληλα τονίζουν το γεγονός ότι ο Κρητικός δεν είναι απλά ένας ναυαγός, είναι ένας άνθρωπος που πασχίζει να σώσει την αγαπημένη του κι είναι διατεθειμένος να ξεπεράσει τα στενά όρια του χρόνου για να τη συναντήσει ξανά.
Η εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης θα αποτελέσει τον πρώτο πειρασμό που θα δοκιμάσει την ψυχική δύναμη του ήρωα και παράλληλα θα αποτελέσει μια σημαντική ευκαιρία για τον ποιητή να μας δώσει εικόνες μοναδικής ομορφιάς. Η έλξη που ασκεί η φεγγαροντυμένη στον Κρητικό είναι τέτοια που τον ωθεί να θυμηθεί τις απώλειες που υπέστη εξαιτίας της βιαιότητας των Τούρκων και να εκφράσει τον πόνο που έχει ριζώσει στην ψυχή του. Το συναισθηματικό αυτό ταξίδι του ήρωα στο παρελθόν του και η έκφραση της απόγνωσης που αισθάνεται είναι στοιχεία που υπηρετούν τη λυρικότητα της σύνθεσης, καθώς της παρέχουν την προσωπική εμβάθυνση που απαιτεί ο λυρισμός. Η αλήθεια των συναισθημάτων του Κρητικού και η δυσεξήγητη παρουσία της θεϊκής μορφής, δημιουργούν μια ενδιαφέρουσα αντίθεση που κρατά σε εγρήγορση το ενδιαφέρον του αναγνώστη και παράλληλα υποδεικνύουν την πρόθεση του ποιητή να περάσει τον πόνο του ατόμου από το προσωπικό επίπεδο σε μια διάσταση συλλογική που εκφράζεται μέσω της συναίσθησης του πόνου από την υπερβατική μορφή της Φεγγαροντυμένης.
Τα συναισθήματα του Κρητικού ανιχνεύονται από τη Φεγγαροντυμένη, της προκαλούν συγκίνηση κι επιστρέφουν στον ήρωα μέσα από το δάκρυ της, επιφέροντάς του μια ριζική αλλαγή. Ο πόνος του ήρωα αποκτά αναμορφωτική δύναμη μέσω της κοινής του βίωσης από τη Φεγγαροντυμένη που έρχεται να προσφέρει στον ήρωα αποδοχή και κατανόηση. Ο ποιητής εστιάζει στα συναισθήματα του ήρωα και στην πορεία της αλλαγής που επήλθε στο χαρακτήρα του, δίνοντας σε όλη αυτή τη διαδικασία μια υπερφυσική διάσταση που υπηρετεί στο μέγιστο δυνατό την ποιητικότητα της σύνθεσης. Ο Κρητικός αλλάζει, αποβάλλει τη βίαιη φύση του κι αποζητά μια πιο γαλήνια υπόσταση, ως αποτέλεσμα των τραυματικών εμπειριών που βιώνει, αλλά ο ποιητής μας δίνει την αλλαγή αυτή ως αποτέλεσμα του βαθύτατου έρωτα που αισθάνθηκε ο ήρωας για μια γυναικεία μορφή που ξεπερνά τη λογική.
Η δύναμη της ποιητικής φαντασίας αποσπά τον Κρητικό από το εφικτό και τον οδηγεί στα βήματα του υπερβατικού, αλλά εντούτοις δεν τον απομακρύνει από την ανθρώπινη φύση του κι από την ειλικρίνεια των συναισθημάτων που βιώνει. Ο ήρωας του ποιήματος πονά για τους αγαπημένους του που έχασε κι αποζητά κάποιον να νιώσει τον πόνο της ψυχής του∙ το ότι η γυναίκα που αισθάνεται τον πόνο του και συμπάσχει μαζί του δεν είναι μια πραγματική ύπαρξη, δεν στερεί από τον ήρωα την αλήθεια των συναισθημάτων του και άρα δεν στερεί κι από τους αναγνώστες τη δυνατότητα να ταυτιστούν μαζί του. Ο ποιητής του Κρητικού βασίζει τη σύνθεσή του στον πόνο του ήρωα που συνέχει καθετί στη σύνθεση αυτή και φροντίζει μάλιστα να φωτίσει τα συναισθήματα του ήρωα τόσο με την ευεργετική επίδραση που έχει στην ψυχή του η θελκτική μορφή της Φεγγαροντυμένης, όσο και με τη δύναμη που ασκεί πάνω του ο γλυκύτατος ήχος που ξαφνικά καλύπτει το χώρο γύρω του.
Όπως η Φεγγαροντυμένη «Ήτανε μνήμη παλαιή, γλυκιά κι αστοχισμένη», θέτει τη μνήμη του Κρητικού σε κίνηση, καθώς επιχειρεί να ανακαλέσει την οικεία αυτή μορφή, έτσι και ο ήχος, βάζει τον ήρωα σε μια διαδικασία να αντλήσει από το παρελθόν του αντίστοιχα όμορφους ήχους για να μπορέσει με κάποιο τρόπο να προσδιορίσει πόσο θελκτικός ήταν για την ψυχή του. Ο ήρωας ακούγοντας το γλυκύτατο ήχο επιστρέφει στο παρελθόν του και θυμάται μια σειρά από όμορφες εικόνες της ζωής του στην Κρήτη, επιτρέποντας σε μας να έρθουμε κοντύτερα στην ειδυλλιακή ζωή του όμορφου αυτού νησιού και στον ποιητή να ζωγραφίσει μαγευτικές εικόνες και να αποδώσει θεσπέσιους ήχους. Μια δοκιμασία που έχει σκοπό να κάμψει τις αντοχές του ήρωα, στέκεται παράλληλα η αφορμή για να φτάσει ο Σολωμός σε μοναδικά επίπεδα λυρισμού. Η μία υπέροχη εικόνα διαδέχεται την άλλη και η δοκιμασία του ήρωα δίνεται μέσα από τις μνήμες της ζωής του τότε που ακόμη δεν είχε γνωρίσει τον πόνο της απώλειας. Κι όσο πιο θελκτικός γίνεται ο ήχος, κι όσο περισσότερο μαγεύεται ο ήρωας, τόσο περισσότερο πλησιάζει στην ακτή και τόσο περισσότερο πλησιάζει στη συνειδητοποίηση ότι η αγαπημένη του είναι νεκρή.

[Οι λυρικοί ποιητές, ιδιαίτερα οι Γερμανοί Ρομαντικοί, τους οποίους είχε υπόψη ο Σολωμός, εκφράζουν το υπέρτατο άπλωμα της ψυχής και τη σύζευξή της με το άπειρο του σύμπαντος. Ο λυρικός ποιητής υμνεί τον κόσμο επιστρέφοντας στο παρελθόν και συνδέοντας το συναίσθημα με τη φύση. Στη λυρική σύνθεση ο λόγος και το μέτρο είναι αδιαχώριστα. Το μέτρο μάλιστα αναδεικνύει τη γλώσσα και ο λυρισμός, το αποτέλεσμα της σύζευξης λόγου και μέτρου, είναι ένα παιχνίδι της αθωότητας και της μνήμης, σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό του Ιταλού ποιητή Ουγγαρέτι (1888-1970).] 

Δείτε επίσης:
Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός "Ο Κρητικός" Πώς εκφράζεται η χριστιανική πίστη του Σολωμού στον Κρητικό;

Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Σε ποιο χώρο και χρόνο τοποθετείται η θαλασσινή περιπέτεια του Κρητικού;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Vladimir Kush

Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»

Σε ποιο χώρο και χρόνο τοποθετείται η θαλασσινή περιπέτεια του Κρητικού;

Οι αναφορές του Κρητικού για τη δολοφονία της οικογένειάς του από τους Τούρκους και η εσπευσμένη αναχώρησή του από το νησί, με χώμα από την πατρίδα του στις χούφτες του, μας παραπέμπουν στην επανάσταση του 1821. Παρά τη σθεναρή αντίσταση των Κρητικών από το 1823 μέχρι το 1824 οι Τούρκοι με τη στρατιωτική βοήθεια της Αιγύπτου κατόρθωσαν τη βίαιη καταστολή των επαναστατικών κινημάτων και τη φυγή πολλών Κρητικών προς την Πελοπόννησο και τα Κύθηρα.
Τα γεγονότα του ποιήματος εκτυλίσσονται στη θάλασσα, όπου το πλοίο που μετέφερε τον Κρητικό έχει ναυαγήσει κατά τη διάρκεια της νύχτας και σε απόσταση όχι πολύ μακρινή από την ακτή, καθώς ο ήρωας κατορθώνει να φτάσει εκεί κολυμπώντας. Ο ποιητής βέβαια δε μας δίνει σαφείς πληροφορίες για τον τόπο του ναυαγίου και για τη χρονική περίοδο που αυτό συνέβη, καθώς αυτές οι πληροφορίες δεν απαιτούνται για την κατανόηση του κειμένου και ξεπερνούν άλλωστε τις αφηγηματικές ανάγκες του ποιήματος. Αυτό που περισσότερο ενδιαφέρει τον ποιητή είναι να δημιουργηθεί στον αναγνώστη η αίσθηση ότι ο ήρωας βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο καθώς είναι στην ταραγμένη από την τρικυμία θάλασσα κι επιπλέον πρέπει με κάθε τρόπο να σώσει την αγαπημένη του. Οπότε η νυχτερινή τρικυμία που βουλιάζει το καράβι του ήρωα είναι τα μόνα στοιχεία που χρειαζόμαστε για να αντιληφθούμε τις κρίσιμες στιγμές που περνά ο ήρωας.

Δείτε επίσης:

Νικόλαος Μαυροκορδάτος «Στο περιβόλι περπατεί...», παράλληλο για τον Κρητικό

Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Πώς εκφράζεται η χριστιανική πίστη του Σολωμού στον Κρητικό;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Vladimir Kush

Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»

Πώς εκφράζεται η χριστιανική πίστη του Σολωμού στον Κρητικό;

Ο Διονύσιος Σολωμός διατηρεί στις ποιητικές του συνθέσεις τις πεποιθήσεις και τα πιστεύω που τον διακρίνουν ως άτομο γι’ αυτό και η χριστιανική πίστη παρουσιάζεται στο έργο του κυρίαρχη. Ο Σολωμός, επομένως, ενσωματώνει στοιχεία του χριστιανισμού στο έργο του όχι γιατί το επιχειρεί σκόπιμα, αλλά γιατί θα ήταν αδύνατο για έναν άνθρωπο που βασίζει την ύπαρξή του στην πίστη του στο Θεό να μην εκφράσει το σεβασμό του απέναντι στη θρησκεία του. Για τον Σολωμό ο χριστιανισμός αποτελεί κομμάτι της προσωπικότητάς του, της καθημερινής του σκέψης και ζωής, οπότε οι σχετικές αναφορές που εντοπίζονται στο έργο του αποτελούν περισσότερο εκφάνσεις του σολωμικού συλλογισμού παρά αποτέλεσμα ποιητικού σχεδιασμού.
Η δεύτερη ενότητα του Κρητικού [19] εμπεριέχει σαφέστατες ενδείξεις της χριστιανικής πίστης του ποιητή, καθώς ο ήρωας του ποιήματος τη στιγμή που αναφέρεται στο χαμό της αγαπημένης του, περνά με μια πρόδρομη αφήγηση σε μια ενδεχόμενη συνάντηση με την αρραβωνιαστικιά του όταν θα έρθει η ώρα της Έσχατης κρίσης. Η ελπίδα του Κρητικού, κι επομένως η ελπίδα του ποιητή, είναι ότι τους ανθρώπους που έχουμε χάσει κατά τη διάρκεια της ζωής μας θα τους συναντήσουμε ξανά όταν με τη δευτέρα παρουσία του Κυρίου θα γίνει η κρίση των ψυχών. Το γεγονός ότι ο Κρητικός θεωρεί ότι κάποια στιγμή θα κατορθώσει εκ νέου να αναζητήσει την αγαπημένη του, υποδεικνύει ότι για τον εθνικό μας ποιητή η δευτέρα παρουσία και η έσχατη κρίση αποτελούν αναμφισβήτητα δεδομένα. Ο ποιητής όχι μόνο δεν αμφιβάλλει για την ορθότητα της χριστιανικής αυτής πεποίθησης αλλά την εκλαμβάνει ως βεβαία και την εντάσσει και στο έργο του.
Η ανάγνωση της πρόδρομης αφήγησης του Κρητικού αναδεικνύει τη διαρκή αναφορά του ποιητή σε εκκλησιαστικά κείμενα και τη γνώση που έχει για το πώς παρουσιάζεται η έσχατη κρίση σε αυτά. Ο ποιητής έχει μελετήσει την Αποκάλυψη του Ιωάννη και την Παλαιά Διαθήκη κι έχει αποδεχτεί τη μελλοντική ανάσταση των νεκρών. Ανεξάρτητα πάντως από τη λογοτεχνική απόδοση της έσχατης κρίσης, αυτό που ενδιαφέρει είναι ότι ο ποιητής παρουσιάζει στο έργο του ένα μελλοντικό γεγονός που μόνο οι άνθρωποι που πιστεύουν στα κηρύγματα του χριστιανισμού το αποδέχονται.
Παράλληλα, θα πρέπει να τονίσουμε ότι για κάποιους μελετητές ακόμη και η παρουσίαση της Φεγγαροντυμένης αποτελεί έκφραση της θρησκευτικότητας του ποιητή, καθώς θεωρούν ότι με τη μορφή αυτή ο ποιητής συμβολίζει την Παναγία. Οι αναφορές του Κρητικού για τη θεϊκή μορφή της Φεγγαροντυμένης, η ικανότητά της να βλέπει τις σκέψεις του ήρωα και η απόλυτη καλοσύνη που αποπνέει, αποτελούν ενδείξεις ότι η Φεγγαροντυμένη αποτελεί μια έκφανση της κυρίαρχης γυναικείας μορφής του χριστιανισμού, της Παναγίας. Ωστόσο, ακόμη κι αν οι προθέσεις του ποιητή δεν ήταν να ιδωθεί η Φεγγαροντυμένη ως η Παναγία, έχει αποδώσει σε αυτή τη μορφή, έστω και άθελά του, στοιχεία τόσο εξιδανικευμένης υπόστασης ώστε δεν υπάρχουν πολλές αντίστοιχες μορφές στη λογοτεχνία και στην παράδοσή μας. Επομένως, η αίσθηση που δημιουργείται σε ορισμένους μελετητές ότι και στη Φεγγαροντυμένη έχουμε την έκφραση μιας έντονης θρησκευτικότητας, θεωρείται δικαιολογημένη.

Δείτε επίσης:

Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Στους στίχους 7-14 (2ο μέρος) η φύση συνενώνεται με το πνεύμα. Πώς επιτυγχάνεται αυτό;

Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Ποιες επιρροές από τη δημοτική ποίηση διακρίνετε στον Κρητικό;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Vladimir Kush

Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»

Ποιες επιρροές από τη δημοτική ποίηση διακρίνετε στον Κρητικό;

Ο δημιουργός του Κρητικού είχε πάντοτε έναν ιδιαίτερο θαυμασμό για τη δημοτική μας ποίηση καθώς σε αυτή στράφηκε όταν θέλησε να γνωρίσει την ελληνική γλώσσα στη φυσική της μορφή και μέσω αυτής κατόρθωσε να προσεγγίσει καλύτερα τη λαϊκή σοφία. Ο Σολωμός πάντοτε θεωρούσε ότι μελετώντας, ακούγοντας και αναζητώντας τη δημοτική ποίηση θα μπορούσε αφενός να εμπλουτίσει τις γνώσεις του στην ελληνική γλώσσα κι αφετέρου θα μπορούσε να έρθει σ’ επαφή με την εκπληκτική ικανότητα των δημιουργών της δημοτική ποίησης για καίρια και ευσύνοπτη διατύπωση, που τόσο τον απασχολούσε. Τα δημοτικά μας τραγούδια συνδυάζουν τη λιτότητα στην έκφραση με μια απαράμιλλη ικανότητα να προκαλούν τη συγκίνηση στον ακροατή, καλύπτουν μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων, χωρίς ποτέ να απομακρύνονται από τις λαϊκές αντιλήψεις και κατορθώνουν να διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον παρά την πάροδο πολλών ετών από την πρώτη τους σύνθεση. Όλα αυτά είναι στοιχεία που ο Σολωμός ήθελε να περάσει και στις δικές του ποιητικές δημιουργίες κι αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στον Κρητικό.
Η στιχουργία του Κρητικού που είναι βασισμένη στον ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο και φυσικά η χρήση της δημοτικής γλώσσας είναι στοιχεία που συναντάμε στη δημοτική ποίηση. Η αποφυγή των διασκελισμών και η ολοκλήρωση του νοήματος σε κάθε στίχο (απηρτισμένοι στίχοι), είναι επίσης βασικά στοιχεία της δημοτικής ποίησης.
Παράλληλα, ο ποιητής, αντλεί από τα δημοτικά τραγούδια και την τεχνική της σύνθεσης ανά τρία, και τη χρησιμοποιεί σε όλο το ποίημα, ξεκινώντας από την πρώτη κιόλας ενότητά του όπου αναφέρει ότι «τρία αστροπελέκια πέσανε». Έπειτα, στη δεύτερη ενότητα, όταν ο ήρωας ορκίζεται πως όσα θα πει είναι αλήθεια, δίνει τον όρκο του κλιμακωτά σε τρία σημαντικά για εκείνον στοιχεία: 1ο στις λαβωματιές που έχει δεχτεί, 2ο στους συντρόφους του που σκοτώθηκαν στην Κρήτη και 3ο στην αγαπημένη του, που προφανώς έχει και τη μεγαλύτερη αξία για τον Κρητικό. Στη συνέχεια, στην τέταρτη ενότητα, όταν ο Κρητικός προσπαθεί να θυμηθεί που έχει ξαναδεί τη μορφή της Φεγγαροντυμένης αναφέρει τρεις πιθανές επιλογές: Κάν σε ναό ζωγραφιστή με θαυμασμό περίσσο, / Κάνε την είχε ερωτικά ποιήσει ο λογισμός μου, / Καν τ’ όνειρο, όταν μ’ έθρεφε το γάλα της μητρός μου. Τέλος, στην πέμπτη ενότητα, όταν ο ήρωας του ποιήματος επιχειρεί να περιγράψει τον ήχο που άκουγε, μας αναφέρει τρεις διαφορετικούς ήχους, από τους οποίους ο ήχος που άκουγε εκείνος ήταν κατά πολύ γλυκύτερος και θελκτικός. Λέει, λοιπόν, πώς δεν ήταν σαν το γλυκό τραγούδι ερωτευμένης κοπέλας, ούτε σαν το κελαΐδισμα του αηδονιού, κι ούτε σαν τον ήχο που κάνει το φιαμπόλι (το σουραύλι, το αυτοσχέδιο πνευστό όργανο των βοσκών).
Επίσης, όπως στις παραλογές συναντάμε τις δοκιμασίες που βιώνουν οι ήρωες για χάρη της αγάπης, έτσι και στη σύνθεση του Σολωμού βρίσκουμε μια εκτενή τριπλή δοκιμασία του ήρωα, η οποία βέβαια έχει εντελώς διαφορετική βάση, καθώς ο ποιητής επιχειρεί με αυτή να αναδείξει την υψηλή ηθική δύναμη του Κρητικού, αποτελεί ωστόσο μια ακόμη συσχέτιση του Κρητικού με τη δημοτική ποίηση.
Όπως, άλλωστε, και το θέμα του αδυνάτου που εντοπίζουμε στον Κρητικό, που αποτελεί μια βασική θεματική στα δημοτικά μας τραγούδια. Συγκεκριμένα, στην τέταρτη ενότητα, η εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης, η οποία φωτίζει με την παρουσία της τη νύχτα: «Τότε από φως μεσημερνό η νύχτα πλημμυρίζει».
Η ίδια η Φεγγαροντυμένη, φυσικά, είναι στοιχείο που μας παραπέμπει στις νεράιδες των δημοτικών τραγουδιών, αλλά και στις λοιπές υπερφυσικές παρουσίες που εντοπίζουμε συνήθως στις παραλογές.
Ένα ακόμη στοιχείο που συναντάμε στον Κρητικό και θυμίζει έντονα δημοτική ποίηση είναι το τμήμα του ποιήματος που αναφέρεται στην έσχατη κρίση των ψυχών, και στην περιπλάνηση του ήρωα στον Παράδεισο, όπου βλέπουμε αφενός τον Παράδεισο να παρουσιάζεται με πολλές ομοιότητες με τη γη κι αφετέρου βλέπουμε τους νεκρούς να μιλάνε σαν να είναι ζωντανοί.

Δείτε επίσης:

Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Από ποια πραγματικά γεγονότα είναι εμπνευσμένο το ποίημα Ο Κρητικός;

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Newton Schoborg

Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»

Από ποια πραγματικά γεγονότα είναι εμπνευσμένο το ποίημα Ο Κρητικός;

Το ιστορικό πλαίσιο του Κρητικού είναι βασισμένο στα γεγονότα της κρητικής επανάστασης του 1821 και ιδιαίτερα στην αρνητική τροπή που πήραν τα γεγονότα για τους Έλληνες από το 1823 και μετά. Στις αρχές Ιουνίου 1823 έφτασε στην Κρήτη ως νέος διοικητής του αιγυπτιακού στρατού ο Χουσεΐν βέης, με νέες στρατιωτικές δυνάμεις και άφθονο πολεμικό υλικό. Η ταχύτατη κίνηση του τουρκοαιγυπτιακού στρατού και η καταστροφή χωριών δημιούργησαν βαρύ κλίμα απαισιοδοξίας. Η κατάληψη της Μεσαράς και έπειτα των Σφακίων από τους Τούρκους στα 1823-24, οδήγησαν στη φυγή χιλιάδων Χριστιανών με πλοία από τη νότια και δυτική Κρήτη προς τα Κύθηρα, τα Αντικύθηρα και την Πελοπόννησο.

Δείτε επίσης:

Ερωτήσεις ΚΕΕ Διονύσιος Σολωμός «Ο Κρητικός»: Ποιες εικόνες του ποιήματος προετοιμάζουν την εμφάνιση της Φεγγαροντυμένης;

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...