Ξενοφώντος Ελληνικά «Βιβλίο 2. Κεφαλαίο 2. §1-4» [Συντακτική ανάλυση] | Σημειώσεις του Κωνσταντίνου Μάντη

Ξενοφώντος Ελληνικά «Βιβλίο 2. Κεφαλαίο 2. §1-4» [Συντακτική ανάλυση]

Κωνσταντίνος Μάντης | Best Blogger Tips
Matt Kedzierski

Ξενοφώντος Ελληνικά «Βιβλίο 2. Κεφαλαίο 2. §1-4» [Συντακτική ανάλυση]

[1] πε δ τ ν τ Λαμψάκ κατεστήσατο,
Δευτερεύουσα χρονική πρόταση
κατεστήσατο: Ρήμα. Λύσανδρος: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. τ ν τ Λαμψάκ: Αντικείμενο ρήματος δυνάμει του άρθρου. (Εναλλακτικά: τα πράγματα: Εννοείται ως αντικείμενο του ρήματος. ν τ Λαμψάκ: Εμπρόθετος προσδιορισμός της στάσης σε τόπο.)

πλει π τ Βυζάντιον κα Καλχηδόνα.
Κύρια πρόταση
πλει: Ρήμα. Λύσανδρος: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. π τ Βυζάντιον κα (π) Καλχηδόνα: Εμπρόθετοι προσδιορισμοί της εχθρικής κατεύθυνσης σε τόπο.

O δ’ ατν πεδέχοντο, τος τν θηναίων φρουρος ποσπόνδους φέντες·
Κύρια πρόταση
πεδέχοντο: Ρήμα. O δέ: Υποκείμενο ρήματος. ατν: Αντικείμενο ρήματος. φέντες: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος, που δηλώνει το προτερόχρονο. τούς φρουρούς: Αντικείμενο μετοχής. τος τν θηναίων: Επιθετικός προσδιορισμός δυνάμει του άρθρου. τν θηναίων: Γενική κτητική. ποσπόνδους: Επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου στο φρουρούς.

ο δ προδόντες λκιβιάδ τ Βυζάντιον τότε μν φυγον ες τν Πόντον, στερον δ’ ες θήνας
φυγον: Ρήμα. ο προδόντες: Επιθετική μετοχή ως υποκείμενο του ρήματος (ως υποκείμενο της μετοχής λειτουργεί το άρθρο της). τ Βυζάντιον: Άμεσο αντικείμενο της μετοχής. λκιβιάδ: Έμμεσο αντικείμενο της μετοχής. τότε: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα. ες τν Πόντον: Εμπρόθετος προσδιορισμός της κίνησης σε τόπο. στερον: Επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα. ες θήνας: Εμπρόθετος προσδιορισμός της κίνησης σε τόπο.

κα γένοντο θηναοι.
Κύρια πρόταση
γένοντο: Ρήμα. ο προδόντες: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. θηναοι: Κατηγορούμενο του υποκειμένου.

[2] Λύσανδρος δ τούς τε φρουρος τν θηναίων πέπεμπεν ες τς θήνας, διδούς κεσε μόνον πλέουσιν σφάλειαν, λλοθι δ’ ο, εδς
Κύρια πρόταση
πέπεμπεν: Ρήμα. Λύσανδρος: Υποκείμενο ρήματος. τούς φρουρούς: Αντικείμενο ρήματος. τν θηναίων: Γενική κτητική. ες τς θήνας: Εμπρόθετος προσδιορισμός της κίνησης σε τόπο. διδούς: Τροπική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. σφάλειαν: Άμεσο αντικείμενο μετοχής. [τος] πλέουσιν: Αναφορική μετοχή ως έμμεσο αντικείμενο της μετοχής διδούς. μόνον: Επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού. κεσε / λλοθι: Επιρρηματικοί προσδιορισμοί της κίνησης σε τόπο. εδς: Αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος.

κα ε τινά που λλον δοι θηναον
Δευτερεύουσα υποθετική πρόταση
δοι: Ρήμα. Λύσανδρος: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. θηναον: Αντικείμενο του ρήματος. λλον / τινά: Επιθετικοί προσδιορισμοί. που: Επιρρηματικός προσδιορισμός της στάσης σε τόπο.
Υποθετικός Λόγος:  Υπόθεση: ε + ευκτική - Απόδοση: Οριστική ιστορικού χρόνου (παρατατικού) = Αόριστη επανάληψη στο παρελθόν.

τι θττον τν πιτηδείων νδειαν σεσθαι.
Δευτερεύουσα ειδική πρόταση ως αντικείμενο της μετοχής εδς
σεσθαι: Απαρέμφατο σε θέση ρήματος (αντί σται). νδειαν: Υποκείμενο απαρεμφάτου σε αιτιατική. τν πιτηδείων: Γενική αντικειμενική στο νδειαν. θττον: Επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου (ή του χρόνου).

σ ν πλείους συλλεγσιν ες τ στυ κα τν Πειραι
Δευτερεύουσα αναφορική-υποθετική
συλλεγσιν: Ρήμα. πλείους: Υποκείμενο ρήματος. σ: Δοτική του ποσού στο πλείους. ες τ στυ κα τν Πειραι: Εμπρόθετοι προσδιορισμοί της στάσης σε τόπο.

Καταλιπν δ Βυζαντίου κα Καλχηδόνος Σθενέλαον ρμοστν Λάκωνα, ατς ποπλεύσας ες Λάμψακον τς νας πεσκεύαζεν.
Κύρια πρόταση
πεσκεύαζεν: Ρήμα. ατς: Υποκείμενο ρήματος. τς νας: Αντικείμενο ρήματος. ποπλεύσας: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος, που δηλώνει το προτερόχρονο. ες Λάμψακον: Εμπρόθετος προσδιορισμός της κίνησης σε τόπο. Καταλιπν: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος, που δηλώνει το προτερόχρονο. Σθενέλαον: Αντικείμενο μετοχής. ρμοστν: Κατηγορούμενο του αντικειμένου. Λάκωνα: Παράθεση στο Σθενέλαον. Βυζαντίου κα Καλχηδόνος: Γενικές αντικειμενικές στο ρμοστν.

[3] ν δ τας θήναις τς Παράλου φικομένης νυκτς λέγετο συμφορά,
Κύρια πρόταση
λέγετο: Ρήμα. συμφορά: Υποκείμενο ρήματος. φικομένης: Γενική απόλυτη χρονική μετοχή, που δηλώνει το προτερόχρονο. τς Παράλου: Υποκείμενο της μετοχής. ν τας θήναις: Εμπρόθετος προσδιορισμός της στάσης σε τόπο. νυκτς: Γενική του χρόνου στη μετοχή.

κα ομωγ κ το Πειραις δι τν μακρν τειχν ες στυ δικεν, τερος τ τέρ παραγγέλλων·
Κύρια πρόταση
δικεν: Ρήμα. ομωγ: Υποκείμενο ρήματος. κ το Πειραις: Εμπρόθετος προσδιορισμός της κίνησης από τόπο. δι τν τειχν: Εμπρόθετος προσδιορισμός της κίνησης μέσα από τόπο. μακρν: Επιθετικός προσδιορισμός στο τειχν. ες στυ: Εμπρόθετος προσδιορισμός της κίνησης σε τόπο. παραγγέλλων: Ονομαστική απόλυτη τροπική ή αιτιολογική μετοχή. τερος: Υποκείμενο της μετοχής. τ τέρ: Έμμεσο αντικείμενο της μετοχής. τήν συμφοράν: Εννοείται ως άμεσο αντικείμενο της μετοχής.

στ’ κείνης τς νυκτς οδες κοιμήθη, ο μόνον τος πολωλότας πενθοντες, λλ πολ μλλον τι ατο αυτούς, πείσεσθαι νομίζοντες
Κύρια πρόταση
κοιμήθη: Ρήμα. οδες: Υποκείμενο ρήματος. τς νυκτς: Γενική του χρόνου. κείνης: Επιθετικός προσδιορισμός στο τς νυκτς. πενθοντες: Αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. [Το οδες έχει περιληπτική σημασία και υποδηλώνει πλήθος προσώπων, γι’ αυτό κι η μετοχή τίθεται σε πληθυντικό αριθμό.] τος πολωλότας: Επιθετική μετοχή ως αντικείμενο της μετοχής πενθοντες. αυτούς: Αντικείμενο της μετοχής πενθοντες. πολ μλλον: Επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού στο αντικείμενο αυτούς.  ατο: Κατηγορηματικός προσδιορισμός του υποκειμένου. νομίζοντες: Αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος. πείσεσθαι: Ειδικό απαρέμφατο ως αντικείμενο της μετοχής.

Σχήμα κατά το νοούμενο, κατά το οποίο όροι της πρότασης –σχετικοί μεταξύ τους– συμφωνούν όχι με βάση τον γραμματικό τύπο τους, αλλά με βάση το νόημα. Το σχήμα αυτό συνηθίζεται όταν υπάρχουν στην πρόταση περιληπτικά ονόματα, όπως χλος, πλθος, στρατόπεδον κ.τ.ό., ή αντωνυμίες, όπως καστος, λλος, οδείς, οπότε το ρήμα μπαίνει σε πληθυντικό αριθμό.

οα ποίησαν Μηλίους τε Λακεδαιμονίων ποίκους ντας, κρατήσαντες πολιορκί, κα στιαιέας κα Σκιωναίους κα Τορωναίους κα Αγινήτας κα λλους πολλος τν λλήνων.
Δευτερεύουσα αναφορική πρόταση ως αντικείμενο του απαρεμφάτου πείσεσθαι
ποίησαν: Ρήμα. ο θηναοι ή οτοι: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. Μηλίους, στιαιέας κα Σκιωναίους κα Τορωναίους κα Αγινήτας κα λλους: Άμεσα αντικείμενα ρήματος. οα: Έμμεσο αντικείμενο ρήματος. ντας: Αναφορική μετοχή με υποκείμενό της το Μηλίους. ποίκους: Κατηγορούμενο στο Μηλίους. Λακεδαιμονίων: Γενική κτητική στο ποίκους. [Η φράση Λακεδαιμονίων ποίκους ντας λειτουργεί ως παράθεση στο Μηλίους.] κρατήσαντες: Χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος, που δηλώνει το προτερόχρονο. πολιορκί: Δοτική του μέσου. πολλος: Επιθετικός προσδιορισμός στο λλους. τν λλήνων: Γενική διαιρετική στο λλους.  

[4] Τ δ’ στεραί κκλησίαν ποίησαν,
Κύρια πρόταση
ποίησαν: Ρήμα. ο θηναοι ή οτοι: Εννοείται ως υποκείμενο του ρήματος. κκλησίαν: Αντικείμενο ρήματος. Τ στεραί: Δοτική του χρόνου.

ν δοξε τούς τε λιμένας ποχσαι πλν νς κα τ τείχη ετρεπίζειν κα φυλακς φιστάναι κα τλλα πάντα ς ες πολιορκίαν παρασκευάζειν τν πόλιν.
Δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική στο κκλησίαν
δοξε: Ρήμα (απρόσωπο). τος πολίταις: Εννοείται ως δοτική προσωπική στο απρόσωπο ρήμα. ποχσαι, ετρεπίζειν, φιστάναι, παρασκευάζειν: Τελικά απαρέμφατα ως υποκείμενα του απρόσωπο ρήματος. τούς πολίτας: Εννοείται ως υποκείμενο των απαρεμφάτων. τούς λιμένας: Αντικείμενο του απαρεμφάτου ποχσαι. πλν νς: Εμπρόθετος προσδιορισμός της εξαίρεσης. τ τείχη: Αντικείμενο του απαρεμφάτου ετρεπίζειν. φυλακς: Αντικείμενο του απαρεμφάτου φιστάναι. τν πόλιν: Αντικείμενο του απαρεμφάτου παρασκευάζειν. ς ες πολιορκίαν: Εμπρόθετος προσδιορισμός του σκοπού. τλλα: Αιτιατική της αναφοράς στο παρασκευάζειν. πάντα: Κατηγορηματικός προσδιορισμός στο τλλα.

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...